Typ liryki
Wiersz Wisławy Szymborskiej reprezentuje lirykę bezpośrednią, poprzez użycie przez podmiot liryczny zwrotów w pierwszej osobie liczby mnogiej np. muszę czy poprzestanę. Podmiotem jest ktoś bliżej nieokreślony, kto snuje refleksję na temat boskich i ludzkich praw oraz porządku świata.
Obraz świata
Na początku utworu podmiot odwołuje się do opisów pochodzących z Księgi Rodzaju – wymienia po kolei elementy przyrody stworzonej przez Boga (chmury, piasek, kamienie) – sposób opisu tego krajobrazu do stylistycznie przypomina sposób biblijnego opisu stworzenia świata:
O, jakże są nieszczelne granice ludzkich państw!
Ile to chmur nad nimi bezkarnie przepływa,
ile piasków pustynnych przesypuje się z kraju do kraju,
ile górskich kamyków stacza się w cudze włości
w wyzywających podskokach!
Każdy z wymienionych przez podmiot elementów kojarzy się czytelnikowi z określoną historia lub postacią – ptaki pojawiające się w drugiej strofie przywodzą na myśl gołębicę Noego, chmury symbolizują Opatrzność, a piasek przypomina wędrówkę Mojżesza i Izraelitów przez pustynię.
Można powiedzieć, że poetka zabawiła się ze swoim czytelnikiem – choć opisy świata przywodzą w pierwszej chwili skojarzenia biblijne, sam zresztą tytuł już to sugeruje, to tak naprawdę okazuje się, że rzeczywistość przedstawiona w wierszu niewiele ma wspólnego z boskimi pierwiastkami. Człowiekowi wydaje się, że świat, w którym żyje trwa w nieładzie, z powodu nagromadzenia i liczebności wszystkich jego składników. Ma wrażenie, że żyje w chaosie, ponieważ sił natury nie da się w żaden sposób okiełznać:
Och, zobaczyć dokładnie cały ten nieład naraz,
na wszystkich kontynentach!
Bo czy to nie liguster z przeciwnego brzegu
przemyca poprzez rzekę stutysięczny listek?
Bo kto, jeśli nie mątwa zuchwale długoramienna,
narusza świętą strefę wód terytorialnych?
Czy można w ogóle mówić o jakim takim porządku,
jeżeli nawet gwiazd nie da się porozsuwać,
żeby było wiadomo, która komu świeci?
Perspektywa człowieka
Najważniejsza dla wymowy wiersza jest ostatnia strofa, w której podmiot namawia nas do spojrzenia na świat ze swojej ludzkiej, ograniczonej perspektywy, ale z punktu widzenia całego świata. Wówczas okaże się, że człowiek na siłę próbuje wprowadzać w przyrodzie ład, według swoich wąskich kryteriów, a tymczasem to on jest w tym świecie elementem obcym, niepotrzebnie ograniczającym i dzielącym rzeczywistość:
Tylko co ludzkie potrafi być prawdziwie obce.
Reszta to lasy mieszane, krecia robota i wiatr.
Wisława Szymborska skłania nas do refleksji o celowości przemian wprowadzanych przez człowieka bezmyślnie i gwałtownie, o tym, że nie szanuje on świata przyrody i praw, które nim rządzą. W pewnym sensie utwór jest apelem o to, by z większym namysłem i obserwacją podchodzić do otaczającego nas świata, zanim podejmiemy kroki ingerujące w jego porządek.
Forma psalmiczna
Psalm to gatunek wywodzący się bezpośrednio z Biblii, w którym zazwyczaj wypowiada się osoba prosząca o coś Boga, dziękująca lub błagając o wybaczenie. Stąd wyróżnia się psalmy pochwalne, dziękczynne i przebłagalne. Jest więc psalm formą modlitwy, ale również formą wyrażenia wątpliwości dotyczących wiary, które nachodzą każdego człowieka. Poprzez wybór tego gatunku poetka prawdopodobnie chciała podkreślić, że jest on odpowiedzialny za wszystko co zachodzi na ziemi, w historii i naturze. Ujmując swoje myśli w formę psalmu nadaje im jednocześnie wymiaru powagi i doniosłości.