Literatura po 1945 roku na mapie świata obfituje w niezliczone zjawiska, nurty i tendencje. Wiele z nich zostało zapoczątkowanych jeszcze przed II wojna światową, w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Najważniejsze linie rozwoju dramatu wyznaczyły prądy awangardowe, które zaowocowały teatrem absurdu. W prozie i poezji zaczął natomiast dominować postmodernizm, kwestionujący poznawcze walory literatury i czyniący z niej świat ściśle tekstualny i osobny.
Anglia - literatura po 1945 r.
Literaturę angielską w obrębie poezji reprezentuje nadal Thomas Stearns Eliot, autor słynnej „Ziemi jałowej”, neoklasycysta, który w 1948 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla. W okresie powojennym ważnym poetą anglojęzycznym, był również Seamus Heaney tworzący sugestywny mit Irlandii Północnej.
W prozie słynnych antyutopistów i autorów science i social fiction, takich jak Aldous Huxley czy Herbert Wells, na czoło wysunął się George Orwell, autor „Roku 1984”, a także „Folwarku zwierzęcego”. Orwell odniósł się w swoim pisarstwie do negatywnych skutków rewolucji komunistycznej i nakreślił jej niezwykle ponury obraz. Zaraz po wojnie została wydana również słynna powieść Malcolma Lowry’ego „Pod wulkanem”, inspirowana jego autobiografią.
W dziedzinie dramatu nadal tworzył George Bernard Shaw, z pochodzenia Irlandczyk. Prawdziwej rewolucji w tej dziedzinie dokonały jednak sztuki innego Irlandczyka, Samuela Becketta, będące wyrazem antyteatru (np. „Czekając na Godota”).
Należy również pamiętać o wielkiej prozie Williama Goldinga (np. „Władca much”) czy moralistycznym pisarstwie Grahama Greene’a („Sedno sprawy, „Koniec romansu”, „Spokojny Amerykanin”).
Osobne zjawisko stanowi natomiast kobieca proza Dorris Lessing, autorki takich dzieł jak: „Mężczyzna i dwie kobiety”, „Piąte dziecko” czy „Lato przed zmierzchem”.
Francja - literatura po 1945 r.
W latach 40. i 50. dużą popularność zyskało pisarstwo Andre Gide’a, zapoczątkowane jeszcze pod koniec XIX wieku. W tym czasie ukazały się jego „Dzienniki”.
Okres bezpośrednio powojenny w literaturze francuskiej to przede wszystkim triumf prozy egzystencjalnej, której prekursorem był Louis Celine jako autor skandalizującej powieści „Podróż do kresu nocy”. Dzieła Jeana Paula Sartre’a („Muchy”, „Przy drzwiach zamkniętych”, „Słowa”), a także Alberta Camusa („Dżuma”, „Upadek”, „Mit Syzyfa”) weszły do klasyki literatury światowej. Camus w obliczu przekonania o absurdalności ludzkiej egzystencji postulował mocne zasady indywidualnej etyki i heroizm ludzkiego zachowania.
W latach 50. we Francji narodził się również nurt „nouveau roman” (nowej powieści), eliminującej fabułę, posługującej się postacią everymana i przybierającej charakter analizy samego procesu twórczego. Przedstawiciele tego gatunku to: Nathalie Sarraute („Portret nieznajomego”, „Era podejrzliwości”), Alain Robbe-Grillet („Gumy”, „Żaluzje”) i Michel Butor („Odmiany czasu”).
W dziedzinie dramatu największą uwagę zwracał Eugene Ionesco, autor sztuk reprezentujących teatr absurdu (np. „Łysa śpiewaczka”, „Krzesła”, „Król umiera”).
Jednym z najważniejszych twórców najnowszej literatury francuskiej jest natomiast Michel Houellebecq, autor powieści takich jak „Cząstki elementarne” czy „Możliwość wyspy”.
Niemcy - literatura po 1945 r.
Niemiecki teatr reprezentował Bertold Brecht, autor, który zyskał sławę jeszcze przed II wojną światową. W latach 40. ukazały się zaś jego „Kariera Artura Ui” i „Kaukaskie koło kredowe”. Młodszy niemieckojęzycznym dramaturgiem był Szwajcar Friedrich Durrenmatt, posługujący się parodią, autor „Wizyty starszej pani” i „Fizyków”.
Wielkie indywidualności zaistniały
