Geneza i gatunek
Niccolo Machiavelli napisał Księcia w 1513 roku, wydano go w 1532. Książka jest uznawana za najsłynniejsze dzieło włoskiego pisarza. Stanowi ono zbiór porad i przykładów dotyczących sposobów władania na podstawie analiz różnych wodzów w historii świata. Książkę można traktować jako poradnik sprawowania władzy oraz źródło doktryny politycznej zwanej makiawelizmem. Autor zadedykował swój utwór Wawrzyńcowi II Medyceuszowi – w ten sposób próbował zbliżyć się do możnego florenckiego rodu i zyskać ich przychylność. Tytułowy książę, któremu pisarz udziela porad miałby doprowadzić do zjednoczenia ówczesnych Włoch, rozbitych na mniejsze państewka.
Definicja natury człowieka
Według pisarza człowiek ze swojej natury jest zły, chciwy i kłamliwy, pragnie osiągać swoje cele za wszelką cenę, nawet dążąc do niego „po trupach”. Makiaweliczny obraz człowieka to jednocześnie obraz obywatela. Obywatele nie są posłuszni wobec władcy dlatego oprócz miłosierdzia powinien on wywoływać również strach.
Utrzymanie władzy
Władca ma kilka sposobów, którymi może utrzymać się na pozycji rządzącej. Może wykorzystać do tego ustanowione prawa lub też siłę. Zdobycie władzy nie jest tak trudne jak jej utrzymanie, a Machiavelli twierdzi, że łatwiej jest utrzymać księstwo dziedziczne niż stworzone na nowo.
Lis i lew
Niccolo Machiavelli sugeruje, że władca powinien łączyć w sobie cechy dwóch zwierząt: spryt i przebiegłość lisa z odwagą i siłą lwa. Tylko w takiej konfiguracji będzie mógł dobrze, czyli skuteczne wykonywać swoje obowiązki.
Idea makiawelizmu
Według filozofii Niccolo Machiavellego najważniejszym celem jest państwo i żeby dążyć do jego dobra można wykorzystać z wszelkich dostępnych środków, również nieuczciwych. Najważniejszą dla władcy zasadą powinna być sentencja: „cel uświęca środki”. Polityka nie ma nic wspólnego z moralnością czy etyką. Wyznacznikiem dobrego władcy jest jego skuteczność.
Recepcja
Po wydaniu Księcia uznano ją za sprzeczną z wartościami religii chrześcijańskiej. Wzbudzała liczne kontrowersje i wywoływała szok, co częściowo było wynikiem niezrozumienia filozofii Machiavellego.