Religioznawstwo jest nauką zajmującą się badaniem prawidłowości i zasad kształtowania się wierzeń religijnych oraz kwestiami „istoty” religii – czyli jej genezy, źródeł, struktury, pełnionych przez nią funkcji, a także kwestią obumierania religii.
Wnioski wyprowadzane są z wielu różnych badań nad poszczególnymi systemami wierzeniowymi. Na ich podstawie religioznawcy formułują rozmaite hipotezy i teorie, które odnoszą się do religii jako do całości, bądź poszczególnych jej aspektów. Zatem w przeciwieństwie do teologów nie ograniczają się oni do analizy jednej religii.
Religioznawstwo jako nauka wyłoniło się w 2 poł. XIX w. w dobie ewolucjonizmu i pozytywizmu. Za jego twórców uznawani są Friedrich Max Müller („Wstęp do nauki o religii”, 1873 r.) oraz Cornelis Petrus Tiele (pierwszy wykładowca religioznawstwa na Uniwersytecie w Leidzie). Co ciekawe, rzecznikami wyodrębnienia się religioznawstwa jako nauki byli w dużym stopniu teologowie.
Na religioznawstwo składa się szereg dziedzin: teoria religi, historia porównawcza religii (najbardziej rozwinięta), fenomenologia religii, socjologia religii, psychologia religi, geografia religii, etnologia religii, filozofia religii. Wymieniane są także inne poddyscypliny np. politologia religii, ekologia relgii.
Do grona głównych szkół religioznawczych należą: szkoła socjologiczna (E. Durkheim, Max Weber, Joachim Wach), szkoła ewolucyjno-antropologiczna (E.B. Tylor, H. Spencer, J.G. Frazer, R.R. Marett, L.A. White), kulturowo-historyczna (W.Schmidt), fenomenologiczna (G. van der Leeuw), „morfologii świętości” (Mircea Eliade), włoska szkoła historyczna (R. Pettazoni), mitu i rytuału (Ed. O. James, G. Widengren) oraz szkoła egzystencjalistyczna (R. Bultmann).