Wielki Post to czas pokuty i nawrócenia, przygotowujący wiernych do godnego przeżycia pamiątki Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa, czyli innymi słowy do świąt Wielkanocnych. Trwa 40 dni; od Środy Popielcowej do początku liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowanej w Wielki Czwartek (Msza Wieczerzy Pańskiej należy już do Triduum Paschalnego). Należy pamiętać, że w Środę Popielcową obowiązuje post ścisły.
Historia postu przed świętem Zmartwychwstania Pańskiego sięga już II w. – m.in. Tertulian i św. Ireneusz wspominają w swoich pismach o poście 40-godzinnym, obowiązującym zatem w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę. W III wieku Wielki Post trwał tydzień, a na początku IV w. liczył już czterdzieści dni. Nie był to jednak „dzisiejszy” Wielki Post, ponieważ w owych 40 dniach mieściły się niedziele, które – zgodnie ze zwyczajem chrześcijańskim – nie powinny i nie mogą być dniami pokutnymi. Stąd w VII wieku dokonano kolejnej reformy i Wielki Post rozpoczynał się od Środy Popielcowej, tak jak ma to miejsce w dzisiejszych czasach.
Tematy rozważane w czasie Wielkiego Postu to przede wszystkim pokuta i nawrócenie (zwłaszcza w dni powszednie pierwszych czterech tygodni Wielkiego Postu),