Zapowiedź sakramentu święceń kapłańskich Kościół widzi już w Starym Testamencie. W Księdze Wyjścia cały naród żydowski został określony „królestwem kapłanów i ludem świętym” (Wj 19, 6). Bóg wybrał następnie jedno z dwunastu pokoleń Izraela, pokolenie Lewiego, i przeznaczył je do służby liturgicznej. Pierwszym arcykapłanem został Aaron, brat Mojżesza. Księga Liczb wspomina także o ustanowieniu siedemdziesięciu „Starszych”, którzy otrzymali natchnienie prorockie za sprawą ducha (Lb 11, 24-35). Owo natchnienie za sprawą ducha jest interpretowane jako zapowiedź zesłania Ducha Świętego na Apostołów przebywających w Wieczerniku.
Wszystkie zapowiedzi kapłaństwa w Starym Przymierzu znajdują swoje wypełnienie w osobie Jezusa Chrystusa, który nazywany jest w Liście do Hebrajczyków „arcykapłanem na wzór Melchizedeka” (Hbr 5, 10; 6, 20). Sam Melchizedek jest postacią znaną ze Starego Testamentu; pojawia się wyłącznie w Księdze Rodzaju. Był on królem Szalemu i jednocześnie kapłanem Boga Najwyższego.
Chrystus nazywany został w 1 Liście do Tymoteusza „jedynym Pośredniku między Bogiem a ludźmi”. Kościół mocno podkreśla tę jedyność Jezusa – wyświęcani kapłani są wyłącznie Jego zastępcami na ziemi, działając Jego mocą i w Jego imieniu.
Ustanowienie sakramentu kapłaństwa obchodzi się w Wielki Czwartek, wspominając Ostatnią Wieczerzę i słowa Jezusa: „To czyńcie na moją pamiątkę”. W ten sposób pozostaje ściśle związanie z ustanowieniem Eucharystii. Chrystus jednak już wcześniej, w trakcie swojej działalności, budował kapłaństwo urzędowe, wybierając kolegium Dwunastu Apostołów. To właśnie Apostołowie, po Jego śmierci, zajęli się tworzeniem Kościoła i głoszeniem Słowa Bożego.
Powołaniu siedmiu mężów do obsługi stołów przez Apostołów (Dz 6,1-6) odczytywane jest jako ustanowienie instytucji diakonatu. W swoich listach św. Paweł wielokrotnie wspomina o urzędzie biskupa oraz prezbitera. Byli oni mianowani poprzez gest włożenia rąk. Od początku zatem sakrament kapłaństwa obecny był w Kościele; od początku można również mówić o pewnej hierarchii święceń.
Rankiem w Wielki Czwartek na pamiątkę ustanowienia kapłaństwa biskup diecezjalny wraz z kapłanami z całej diecezji odprawia Mszę św. Krzyżma, która jest wyrazem jedności i wspólnoty duchowieństwa. Dochodzi wówczas do odnowienia przyrzeczeń kapłańskich.