Biotechnologia jest dziedziną nauki, która łączy w sobie zagadnienia z przedmiotów takich jak: biochemia, mikrobiologia oraz techniki inżynierii genetycznej. Jest nauką nowoczesną, intensywnie rozwijającą się. Najdokładniejszą definicję tego terminu podaje Konwencja o różnorodnośći biologicznej ONZ; „Biotechnologia to używanie układów biologicznych, organizmów żywych lub ich składników w celu wytwarzania lub modyfikowania produktów lub procesów w określonym zastosowaniu”. Pomimo tego, że procesy biotechnologiczne obecnie są przeprowadzane na skale przemysłową, ludzie od dawna używali technik tej nauki do własnego użytku. Pierwsze produkty powstałe poprzez procesy biotechnologiczne datuje się na rok 6000 p.n.e. Wówczas za pomocą fermentacji cukrów przez drożdze produkowano piwo, wino oraz chleb. W następnej kolejności wykorzystywano bakterie kwasu mlekowego do fermentacji mlekowej w celu sporządzenia jogurtów, sera a także kiszonek np. fermentowanej soi.
Sos fermentowany z soi |
Fermentacja – przykłady
Fermentacja jest podstawowym procesem biotechnologicznym i na proces ten składa się wiele etapów reakcji przeprowadzanych przez mikroorganizmy, w warunkach beztlenowych. Energia otrzymywana jest ze związków organicznych. Przykładem jest produkcja wina lub piwa. Dokładny sposób wytwarzania jest zależny od regionu i tradycji. Do produkcji wina używa się specjalnych drożdży winiarskich, a proces fermentacji przebiega do chwili gdy stężenie alkoholu powoduje zatrzymanie rozwoju mikoorganizmów. Jeżeli powstałe wino będzie miało dostęp do tlenu wówczas dojdzie do przekształcenia alkoholu etylowego do kwasu octowego w procesie fermentacji octowej. Jednak warto zapamiętać, że nie jest to typowy proces fermentacji, ponieważ zachodzi on w warunkach tlenowych.
Proces produkcji piwa |
Podczas fermentacji mlekowej, bakterie rozkładają cukry proste do kwasu mlekowego. Te z kolei doprowadzają do zakwaszenia roztworu co uniemożliwa rozwojowi bakterii gnilnych. Kiszone warzywa można przetrzymywać wiele miesięcy bez obawy, że ulegną zepsuciu. Ponadto są bogactwem witaminy C.
Zastosowanie biotechnologii w ochronie środowiska
Procesy biotechnologiczne wykorzystywane są w oczyszczalniach ścieków, gdzie mikroorganizmy rozkładają zanieczyszczenia. Mieszaninę takich mikroorganizmów określa się jako osad czynny.
Oczyszczalnia ścieków |
Biotechnologia w przemyśle farmaceutycznym
Najważniejszym osiągnięciem jest przemysłowa produkcja antybiotyków naturalnych, czyli takich, które produkowane są przez określone gatunki grzybów i niektóre bakterie. Są one produkowane w bioreaktorach, w których znajdują się optymalne warunki do rozwoju mikoorganizmów.
Kolory biotechnologii – znaczenie
Poszczególne gałęzie biotechnologii określane są następującymi kolorami:
• biały - techniki biotechnologiczne są wykorzystywane na skale przemysłową dotyczą również ochrony środowiska;
• czerwony - używana w celu ochrony zdrowia, produkcji nowych leków, rozwoju diagnostyki genetycznej;
• zielony - dotyczy obszaru rolnictwa w celu ulepszania produkcji roślinnej i zwierzęcej;
• niebieski - procesy biotechnologiczne dotyczą powierzchni wodnych;
• fioletowy - regulacje prawne oraz społeczne dotyczące biotechnologii.