Jakie kryteria musi spełniać komórka macierzysta?
Aby komórka mogła być uznana za komórkę macierzystą, musi charakteryzować się: potencjałem do nieograniczonej profliferacji (liczby podziałów) oraz zdolnością różnicowania się w komórki innych typów. Istnieją dwa podziały komórek macierzystych. Pierwszy podział jest ze względu na zdolność komórek do różnicowania się a drugi ze względu na ich pochodzenie.
Podział ze względu na zdolność do różnicowania się:
• totipotencjalne (omnipotentne) - różnicują się do komórek każdego typu. Omnipotencja oznacza także, że komórki we wczesnych etapach embriogenezy mogą różnicować się w komórki charakterystyczne dla obszaru w embrionie, w którym występują;
• pluripotencjalne — różnicują się w każdy typ komórek dorosłego organizmu — tak jak totipotencjalne, ale z wyłączeniem komórek łożyska. Również różnicują się do komórek znajdujących się w rozwoju embrionalnym, tworzących listki zarodkowe: mezodermę, ektodermę, endodermę;
• multipotencjalne – różnicują się w różne typy komórek o podobnych właściwościach, w obrębie jednego listka zarodkowego;
• unipotencjalne – różnicują się wyłącznie w komórki ściśle określonego typu.
Podział ze względu na pochodzenie komórek macierzystych:
• zarodkowe komórki macierzyste (ESC) – mogą być totipotencjalne lub pluripotencjalne, w zależności od stadium rozwoju embrionalnego, z którego pochodzą;
• somatyczne komórki macierzyste – np. komórki krwiotwórcze. Obecne zarówno u osób młodych jak i dorosłych. Są pluripotencjalne lub unipotencjalne.
Źródła komórek macierzystych:
• krew pępowinowa;
• krew obwodowa;
• szpik kostny.
Zastosowanie komórek macierzystych w medycynie
Trwają badania nad zastosowaniem ludzkich komórek macierzystych w celu regeneracji uszkodzonych tkanek lub narządów. Wiadomo jednak, że zastosowanie komórek macierzystych pochodzenia zarodkowego, które są pluripotencjalne, prowadzi do tworzenia potworniaków, czyli nowotworów, które w swojej budowie histologicznej zawierają mieszaninę różnych tkanek.
 |
| Obraz mikroskopowy komórek macierzystych |