Każda komórka jest otoczona błoną komórkową (plazmolemmą), która oddziela ją od środowiska zewnętrznego i zapewnia z nim kontakt. Poszczególne składniki komórki są oddzielone od cytoplazmy jedną (siateczka wewnątrzplazmatyczna, aparat Golgiego, wakuola, lizosomy, peroksysomy, glikoksysomy) lub dwiema (jądro komórkowe, mitochondria, chloroplasty) błonami komórkowymi.
Budowa błony komórkowej
Budowę błony najlepiej wyjaśnia model płynnej mozaiki. Wszystkie błony biologiczne zbudowane są z białek i lipidów. Wśród lipidów najwięcej występuje fosfolipidów, które mają charakter polarny – jeden ich koniec dobrze rozpuszcza się w tłuszczach (hydrofobowy ogonek), drugi zaś w wodzie (hydrofilowa główka). Podwójna warstwa odpowiednio ułożonych fosfolipidów (główki na zewnątrz, a ogonki do wnętrza) tworzy podstawę błony. Z strukturą fosfolipidową powiązane są białka błonowe, które mogą pełnić funkcje receptorowe, transportowe lub wzmacniające błonę. Część z nich jest trwale związane z błoną. Są to białka integralne, które mogą przenikać całą błonę, lub występować tylko po jej jednej stronie. Białka peryferyczne przyczepione są do błony za pośrednictwem innych białek błonowych np. poprzez wiązania kowalencyjne.
W błonach występują też inne lipidy np. cholesterol i glikolipidy. Glikolipidy i ich cukrowe reszty tworzą na zewnątrz błony komórek zwierzęcych cieniutką warstwę ochronną glikokaliks, który uczestniczy również w procesach immunologicznych (rozpoznaje ciała obce).
 |
| Budowa błony komórkowej |