Jądro komórkowe jest największą organellą komórki, zazwyczaj kuliste i położone centralnie. Zdarza się jednak, że jądro może mieć inny kształt - płatowate lub nerkowate występuje w leukocytach, owalne zaś w mięśniach poprzecznie prążkowanych. Komórki, które zawierają więcej niż jedno jądro komórkowe to komórczaki (pleśniak, włókna mięśni poprzecznie prążkowanych).
 |
|
Jądro komórkowe w komórkacj HeLa - |
Budowa jądra komórkowego
Jądro komórkowe składa się z:
• Otoczki jądrowej
Otoczka zbudowana jest z dwóch błon elementarnych. Wewnętrzna błona jest gładka. Zewnętrzna posiada rybosomy i przechodzi w błonę siateczki śródplazmatycznej. Błona jest perforowana - posiada pory, dzięki którym jądro pozostaje w kontakcie z cytoplazmą (przez nie odbywa się wymiana drobnocząsteczkowych substancji).
• Kariolimfy (nukleoplazmy)
Kariolimfa wypełnia wnętrze jądra komórkowego. Tworzy płynne środowisko, w którym zanurzona jest chromatyna i jąderko. Składa się z wody, białek (histonowych i niehistonowych) oraz enzymów (polimeraza DNA i RNA).
• Jąderka
W komórce występuje zazwyczaj jedno jąderko nie oddzielone od kariolimfy żadną błoną. Jąderko zaangażowane jest w syntezę rybosomalnego RNA (rRNA) oraz podjednostek rybosomów.
 |
| Budowa jądra komórkowego |
Chromatyna to włóknista substancja zbudowana z DNA, białek histonowych i niehistonowych. W czasie interfazy chromatyna przyjmuje postać skomplikowanej, nieuporządkowanej plątaniny długich i cienkich nici (fibryli). W zależności od kondensacji wyróżniamy euchromatynę (chromatynę luźną, aktywną genetycznie), heterochromatynę (chromatynę zwartą, nieaktywną genetycznie).
Gdy komórka przygotowuje się do podziału następuje kondensacja (skręcenie) chromatyny w wyniku czego widoczne są chromosomy. Chromosomy składają się z dwóch podłużnych połówek - chromatyd połączonych w obszarze zwanym centromerem.
Funkcje jądra komórkowego:
• Zawiera materiał genetyczny komórki
• Umożliwia przekazanie informacji genetycznej kolejnym pokoleniom
• Jest swoistym centrum dowodzenia komórki – decyduje o przebiegu wszystkich przemian biochemicznych
• Odpowiada za syntezę rRNA i podjednostek rybosomów (jąderko)