Rybosomy to niewielkie organelle (16-24 nm) pozbawione błony, zbudowane z białka i rybosomalnego RNA (rRNA). Składają się z dwóch dopasowanych podjednostek: mniejszej i większej. Obie podjednostki powstają w jąderku jądra komórkowego i oddzielnie transportowane są do miejsca przeznaczenia, gdzie łączą się ze sobą tylko podczas translacji.
Budowa przestrzenna rybosomu/Vossman (25.05.2009)/commons.wikimedia.org |
Rybosomy występują we wszystkich rodzajach komórek. U Procaryota rybosomy małe (70 S) zlokalizowane są w cytoplazmie, natomiast u Eucaryota rybosomy występują w cytoplazmie (80 S) oraz w chloroplastach i mitochondriach. Wśród rybosomów cytoplazmatycznych eukariontów wyróżnić możemy:
• rybosomy wolne – syntezują białka, które pozostaną w cytoplazmie
• rybosomy związane z siateczką wewnątrzplazmatyczną szorstką – syntezują białka transportowane na zewnątrz komórki
Funkcją rybosomu jest biosynteza białka. W czasie translacji cząsteczka mRNA przesuwa się wzdłuż rybosomu, a tRNA dołącza kolejne aminokwasy do powstającego łańcucha polipeptydowego.
Mechanizm działania rybosomu |