Endocytoza to proces dzięki któremu komórka eukariotyczna poprzez wpuklenie błony komórkowej i odcięcie pęcherzyka endocytarnego, pobiera ze środowiska zewnętrznego do wnętrza komórki substancje. Ze względu na rodzaj pobieranych substancji wyróżnia się: pinocytozę oraz fagocytozę.
Pinocytoza - etapy, rodzaje
Podczas pinocytozy pobierane są przez komórkę wielkocząsteczkowe substancje rozpuszczalne w wodzie, w postaci płynnej. Pęcherzyki, w których znajdują się pobrane substancje nazywa się pęcherzykiami pinocytarnymi. Odyrwają się od błony komórkowej i poruszają w cytoplaźmie komórki. Następnie pęcherzyki zostają rozłożone poprzez enzymy lizosomalne. Organizmy jednokomórkowe i wielokomórkowe wykorzystują pinocytozę jako sposób odżywiania się.
W procesie pinocytozy określanym inaczej jako endocytoza receptorowa, substancje zawarte w płynie otaczającym komórkę zostają pobrane w sposób selektywny. W tym rodzaju pinocytozy pęcherzyki mogą być otoczonę białkiem - klatryną, które umożliwia komórką pobieranie ze środowiska zewnętrznego wybranych związków np. witamin lub hormonów.
Fagocytoza - etapy
Fagocytoza polega na pobieraniu ze środowiska zewnętrznego stałych cząstek o średnicy większej niż 0,5-1 µm, np. bakterie. Receptor znajdujący się w błonie identyfikuje pokarm a następnie tworzy się wpuklenie w błonie komórkowej i cząstka zostaje zamknięta w pęcherzyku, który oddziela się od błony i wnika do cytoplazmy. Po połączeniu pęcherzyka z lizosomami dochodzi do powstania fagosomu, gdzie następuję jego degradacja przy użyciu enzymów lizosomowych. Proste związki ulegają wchłonięciu do cytoplazmy a pozostałe zostają wydalone z komórki na drodze egzocytozy.
 |
| Fagocytoza, pinocytoza, endocytoza receptorowa |
Fagocytoza jest sposobem odżywiania się pierwotniaków, ale również występuję w organizmach wielokomórkowych. W odporności wrodzonej za jej pomocą komórki żerne takie jak makrofagi, neutrofile czy monocyty rozpoznają i niszczą mikroorganizmy chorobotwórcze.