Kontynenty to lądowe części bloków (cokołów) kontynentalnych (obejmują więc też wyspy położone w obrębie szelfu kontynentalnego). Oblewają je ze wszystkich stron morza i oceany. Kontynenty stanowią ok. 29% powierzchni Ziemi.
Jakie kontynenty wyróżniamy?
Wyróżniamy 6 kontynentów (w oparciu o kryteria fizycznogeograficzne):
- Eurazję, o powierzchni 55,1 mln km2,
- Afrykę, o powierzchni 30,3 mln km2,
- Amerykę Północną, o powierzchni 24,2 mln km2,
- Amerykę Południową, o powierzchni 17,8 mln km2,
- Antarktydę, o powierzchni 14,0 mln km2
i Australię - 7,7 mln km2.
Kontynent a część świata - różnice w rozumieniu pojęć
Pojęcie kontynent różni się od pojęcia część świata.
Uwarunkowania historyczne i kulturowe powodują, że w obrębie bloku lądowego Eurazji wyróżniamy tradycyjnie: Azję (powierzchnia 44,6 mln km2) i Europę (powierzchnia 10,5 mln km2). Podobnie Australia wyodrębniana samodzielnie jako kontynent jest składową nieco większej części świata – Australii i Oceanii, na którą poza Australią składają się archipelagi niewielkich wysp Oceanu Spokojnego.
Granice kontynentów
Kontynenty Starego Świata
Tradycyjnie Afryka, Azja i Europa nazywane są kontynentami Starego Świata (tak nazwali je starożytni Grecy, Afrykę nazywając Libią).
Granica Afryki i Azji przebiega przez przesmyk pomiędzy M. Śródziemnym i Zat. Suezką M. Czerwonego (na zachód od Płw. Synaj).
Za umowną granicę pomiędzy Europą i Azja uważane są (według Międzynarodowej Unii Geograficznej) wschodnie podnóża gór Ural. Na skrajnej północy granice stanowi rzeka Bajdaraty wpadająca do Morza Karskiego. Bardziej skomplikowany (i mniej powszechnie przyjmowany) jest przebieg tej granicy na południe od pasma Uralu. Wspomniana organizacja prowadzi granicę wzdłuż rzek Ural (w górnym biegu) i Emba do Morza Kaspijskiego. Następnie granica biegnie północnym brzegiem Morza Kaspijskiego do ujścia rzeki Kumy, wzdłuż jej dolnego biegu do tektonicznego obniżenia Kotliny Kumsko-Manyckiej, przez które granica dociera do rzeki Don. Ostatni odcinek granicy biegnie wzdłuż dolnego biegu Donu do Morza Azowskiego i następnie przecina Cieśninę Kerczeńską, łączącą Morze Azowskie z Morzem Czarnym. Są też jednak inne wersje przebiegu tej granicy. Nie ma też pełnej zgodności co do jej przebiegu na Morzu Egejskim (biegnie środkiem morza czy pokrywa się z granicą państwową Grecji i Turcji).
Kontynenty Nowego Świata
Odkryte pod koniec XV wieku Ameryki (nazwa na cześć włoskiego geografa i odkrywcy Amerigo Vespucciego) określono jako Nowy Świat. Amerykę Północną od Ameryki Południowej oddziela Przesmyk Panamski. Czasami z Ameryki Północnej wyodrębniana jest jej południowa część - Ameryka Środkowa, rozciągająca się od Przesmyku Tehuantepec w południowym Meksyku do Przesmyku Panamskiego (zaliczane są do niej zwykle wyspy Morza Karaibskiego).
Jeszcze później odkryto i uznano za oddzielne kontynenty Australię (nazwa od hipotetycznej Terra Australis Incognita – Nieznanej Ziemi Południowej, rysowanej na mapach starożytnych) i lodowy kontynent – Antarktydę (co znaczy leżąca naprzeciw północy).