Tradycyjnie przedmiotem badań geografii jest „opis Ziemi” (z greckiego - „geos graphos”). Ziemia w badaniach geograficznych najczęściej rozumiana jest jako powłoka ziemska, czyli powierzchnia Ziemi oraz przylegające do niej warstwy (stała, ciekła i gazowa). Granice powłoki ziemskiej wyznacza wysokość i głębokość, do której sięga gospodarcza działalność człowieka.
Geografia bada:
- związki elementów tej powłoki,
- ich przestrzenne zróżnicowanie,
- oraz przestrzenne zróżnicowanie działalności społeczności ludzkich.
Tak rozumiany przedmiot geografii skutkuje podziałem geografii na 2 podstawowe dziedziny: geografię fizyczną i geografię społeczno-ekonomiczną. Pierwsza z nich zajmuje się zjawiskami i procesami przyrodniczymi, druga zaś zjawiskami i procesami dotyczącymi społeczności ludzkich i ich – przede wszystkim gospodarczej – aktywności.
Współcześnie w ramach geografii fizycznej i społeczno-ekonomicznej wyróżniamy szereg węższych dziedzin naukowych tworzących system nauk geograficznych.
Dodatkowo występuje podział na geografię ogólną, badającą prawidłowości zróżnicowania całej powłoki ziemskiej i geografię regionalną, zajmującą się opisem mniejszych fragmentów tej powłoki.
Często zamiast pojęcia powłoka ziemska stosowany jest termin środowisko geograficzne (w rozumieniu środowisko geograficzne człowieka). Rozumiemy przez niego wszystkie elementy środowiska przyrodniczego (budowę geologiczną, rzeźbę terenu, klimat, stosunki wodne, gleby i organizmy żywe) przekształcone przez działalność człowieka oraz wytwory aktywności ludzkiej (elementy antropogeniczne).