Mapa synoptyczna albo inaczej mapa pogody to mapa, która przedstawia stan pogody na większym obszarze (np. w Europie) w danej chwili. Jest jednym z podstawowych narzędzi meteorologii synoptycznej, wykorzystywanym w prezentacji przestrzennego rozkładu wartości elementów pogody występującej w danym momencie. Analiza kolejnych map synoptycznych z krótkiego okresu czasu (kilka-kilkanaście godzin) może pozwolić z pewnym prawdopodobieństwem prognozować pogodę.
Tło mapy synoptycznej stanowią kontury lądów i granice administracyjne, na które naniesione są izobary (linie łączące punkty o takich samych wartościach ciśnienia atmosferycznego). Na mapy te wyniki pomiarów ze stacji meteorologicznych naniesione są w postaci graficznej i numerycznej. W formie skróconej wyniki te dotyczą temperatury powietrza, zachmurzenia ogólnego nieba oraz kierunku i prędkości wiatru. Pozostałe symbole graficzne i literowe umieszczane na mapie synoptycznej służą umiejscowieniu występowania zjawisk pogodowych (mgły, burzy i opadów), przebiegu frontów atmosferycznych oraz przestrzennego rozkładu wyży, niżów i mas powietrza. Wykorzystywane symbole przedstawione są w legendzie dołączonej do mapy synoptycznej (patrz poniżej).
Poniżej na przykładzie przedstawiono interpretację treści mapy synoptycznej. Wykorzystana mapa wraz z opisem sygnatur została zaczerpnięta ze strony internetowej www.pogodynka.pl. Interpretację należy analizować razem z opisem sygnatur w legendzie.
Omawiana mapa pochodzi z dnia 2 lutego 2012 roku, z godziny 0:00 czasu uniwersalnego (północ tego czasu, godzina 1:00 czasu zimowego w Polsce). Informacja ta znajduje się w lewym dolnym rogu mapy.
Pogodę w Polsce i znacznej części północnej, środkowej i wschodniej Europy kształtował w tym dniu potężny wyż (symbol W) z centrum nad północnymi krańcami europejskiej części Rosji (1067 hPa). Ciśnienie atmosferyczne zredukowane do poziomu morza wynosiło w Warszawie około 1038 hPa. Temperatura powietrza w bardzo mroźnej masie powietrza polarno-kontynentalnego (skrót PPk) spadła w Warszawie do -17,3°C. Niebo w Warszawie było bezchmurne i wiał północno-wschodni wiatr o prędkości 1 m/s. W północnej i wschodniej Polsce występowały słabe opady śniegu.
W tym czasie pogoda nad zachodnią i środkową częścią basenu Morza Śródziemnego kształtowana była przez układy niskiego ciśnienia (symbol N). Związany z nimi był układ frontów atmosferycznych. Na mapie widoczne są: front ciepły (czerwony), front chłodny (niebieski) i front zokludowany (fioletowy). Występowały tam również burze.