I wojna światowa - najważniejsze informacje

Kanclerz Niemiec Otto von Bismarck miał stwierdzić w roku 1878, podczas obrad Kongresu Berlińskiego, że nie wie dokładnie kiedy w Europie dojdzie do wojny, ale że na pewno rozpocznie ją jakaś „głupia rzecz na Bałkanach”. Słowa owego słynnego polityka okazały się być prorocze. Wielka Wojna, jeden z największych konfliktów zbrojnych w historii, rozpoczął się od zabójstwa członka austriackiej rodziny panującej w Sarajewie. Był to punkt zapalny, który zmienił Europę na zawsze. W ciągu kilku sierpniowych dni 1914 roku doszło do eskalacji wszystkich dawnych zatargów i sporów pomiędzy mocarstwami. Państwa Centralne walczyły o lepszą pozycję w światowych zmaganiach o strefy wpływów, Rosja chciała przejąć przewodnictwo nad narodami słowiańskimi, z kolei Francja i Wielka Brytania pragnęły zniszczenia zagrożenia dla ich pozycji ze strony Niemiec. Wszystko to doprowadziło do konfliktu znanego jako I wojna światowa, w międzywojennej historiografii często znanej Wielką.

Wojna z lat 1914 – 1918 jest uważana przez historyków za jedno z najważniejszych wydarzeń w historii ludzkości. Spowodowane jest to drastyczną zmianą układu sił w Europie i na świecie, będących rezultatami owego konfliktu. Po raz pierwszy od czasu wojen napoleońskich przeciwko sobie stanęły wszystkie ważne mocarstwa europejskie, angażując w konflikt również swoje kolonie, co powodowało, że nabrał on charakteru światowego. Był to też pierwszy konflikt na taką skalę,  gdzie w wojnę zostały zaangażowane dosłownie wszystkie siły uczestniczących w nich narodów. Tytaniczne zmagania odbywały się na wielu płaszczyznach, a równie często zdarzało się, że wydarzenia na froncie były równie ważne, co wystąpienia i decyzje polityków.

W wyniku I wojny światowej doszło do całkowitego przeobrażenia Europy i świata. Wojna zniszczyła trzy największe cesarstwa i doprowadziła do powstania kilkunastu nowych państw. Zdruzgotanie starego, monarchistycznego porządku spowodowało szok, a młode demokracje nie potrafiły zwykle utrzymać się dłużej niż kilkanaście lat, otwierając drogę rządom autorytarnym. Jednocześnie na gruncie powojennej klęski wyrosły nowe, wyjątkowo groźne ideologie, z nazizmem i komunizmem na czele.