Powstanie listopadowe - przyczyny wybuchu

Powstanie listopadowe było spowodowane wielokrotnym łamaniem konstytucji Królestwa Polskiego przez władze rosyjskie. Car nadając nowemu quasi-państwu konstytucję uczynił ją jedną z najbardziej liberalnych w ówczesnej Europie, jednakże prędko okazało się, że nie zamierza jej przestrzegać. Szczególnie odczuwalna była zwłaszcza wprowadzona niekonstytucyjnie cenzura, jak również silna władza urzędników rosyjskich.  Dodatkowo konflikty budziła osoba dowodzącego armią polską Wielkiego Księcia Konstantego, uchodzącego za osobę brutalną, o skłonnościach sadystycznych. Powodowało to narastanie nastrojów antyrosyjskich i zawiązywania się różnorakich organizacji spiskowych. Szerokim echem odbiło się na przykład zdekonspirowanie i aresztowanie członków Towarzystwa Patriotycznego w roku 1826.

Należy jednak pamiętać, że samo powstanie było dziełem względnie niewielkiej grupy spiskowców, tzw. Sprzysiężenia Podchorążych. Rekrutowali się oni, jak sama nazwa wskazuje, z niskiej stopniem kadry podoficerskiej i oficerskiej wojsk Królestwa Polskiego. Wierzyli oni w to, że świetnie wyszkolona i dobrze wyposażona armia jest w stanie pokonać wojska rosyjskie. Po wybuchu powstania chcieli oddać władzę starszym stopniem oficerom. Bezpośrednim bodźcem, który spowodował ogłoszenie powstania były pogłoski o tym, że car zamierza wysłać wojsko Królestwa Polskiego w celu stłumienia trwających właśnie (lato 1830 roku )  rewolucji we Francji i w Belgii. Powstańcy nie chcieli do tego dopuścić.

Młodzi spiskowcy nie spodziewali się jednak, że starsza kadra, pamiętająca klęskę Napoleona, nie będzie chętna do prowadzenia wojny z Rosją. W rezultacie gdy 29.11.1830 roku doszło wybuchu powstania spiskowcy zabili kilku generałów, którzy odmówili przyłączenia się do powstania. Jest to jeden z bardziej niechlubnych epizodów tego zrywu, kiedy to doszło do przelewu polskiej krwi przez samych Polaków.