Królestwo Polskie 1815-1831 - ziemie, ustrój, konstytucja, administracja. Konstytucja Księstwa Warszawskiego a konstytucja Królestwa Polskiego

W rezultacie postanowień zakończonego w roku 1815 kongresu wiedeńskiego, monarchowie państw zaborczych dokonali kolejnego podzialu ziem polskich, likwidując istnienie Księstwa Warszawskiego. W rezultacie porozumień pomiędzy zaborcami, większa część Księstwa Warszawskiego przypadła Rosji, która przekształcila je w wasalne Królestwo Polskie.

Ziemie Królestwa Polskiego pokrywały się w zasadzie z terytorium Księstwa Warszawskiego, z wyłączeniem przyłączonej do Prus Wielkopolski i terenów zajętych przez Austrię. Krolestwo Polskie miało być związane unią personalną z Rosją, a car rosyjski miał jednocześnie koronować się na króla polskiego. W jego imieniu wladzę sprawować miał namiestnik Królestwa. Faktycznie wielką władze miał też dowódca wojska Królestwa - Wielki Książę Konstanty.

Królestwo Polskie otrzymało konstytucję nadaną przez cara 27.11.1815 roku. Opracowana przez Adama Jerzego Czartoryskiego, była jedną z najbardziej liberalnych w Europie.

Poniższa tabela prezentuje porównanie konstytucji Królestwa Polskiego i Księstwa Warszawskiego:

Element Księstwo Warszawskie Królestwo Polskie
Nadanie konstytucji 22.07.1807 w Dreźnie przez Napoleona Bonaparte 27.11.1815 w Warszawie przez cara Aleksandra I
Administracja  - 6 (po roku 1809 i poszerzeniu terenów 9) departamentów i 60 (później 100) powiatów
- na szczeblu departamentów i powiatów oraz w miastach utworzono organy samorządowe - rady departamentu, rady powiatowe i rady municypialne

- 8 województw
- w miastach utworzono urzędy municypalne z prezydentami bądź burmistrzami na czele
Władca -  sprawował władzę wykonawczą
- miał inicjatywę ustawodawczą
- swobodnie mianował urzędników państwowych (poza sędziami i senatorami)
- w razie niemożności osobistego rządzenia mógl mianować wicekróla
- sprawował władzę wykonawczą
- miał inicjatywę ustawodawczą
- posiadał prawo veta
- zwoływał i rozwiązywał sejm i senat
- Mógł samodzielnie wprowadzać zmiany w konstytucji
- stał na czele armii (faktycznie raczej niestosowane)
- miał prawo do mianowania namiestnika i wyższych urzędników
- władca ani namiestnik nie byli pociągani do odpowiedzialności za swoje decyzje, ale wymagały one kontrasygnaty ministra
Sejm - dwuizbowy
- posiadał inicjatywę ustawodawczą
- Wybierany dwuetapowo, 60 posłów na sejmikach szlacheckich i 40 w wyborach
- Zwoływany raz na dwa lata
- Prawo wyborcze oparte na cenzusie majątkowym
- dwuizbowy, wybierany na 2-letnią kadencję
-  nie miał inicjatywy ustawodawczej
- przekazywał monarsze petycje i wnioski
- 128 posłów (77 wybieranych w sejmikach i 51 deputowanych gmin)
-  prawo wyborcze czynne od 24, a bierne od 30 roku życia, w oparciu o cenzus majątkowy i inne czynniki; w teorii bardziej liberalne od odpowiednika w Księstwie
Senat - Wybieranych dożywotnio 18 dostojników świeckich i duchownych - Do 64 senatorów mianowanych przez cara dożywotnio
Rada Stanu - Praktycznie samodzielna władza króla, który przygotowywał projekty ustaw; 6 ministów Podział na dwa organy, Zgromadzenie Ogólne i Radę Administracyjną. Pierwszy organ był ciałem doradczym, drugi faktycznym rządem. 5 ministrów
System sądowniczy - niezawisłe sądownictwo
-Sędziowie wyższego szczebla dożywotnio, niższego (sędziowie pokoju) zmieniani (odnawiani) co 2 lata
- niezawisłe sądownictwo
- dożywotni sędziowie
Swobody Obywtelskie - Oparte na Kodeksie Napoleona
- Wolność i równość, wolność osobista chłopów (niewprowadzona)
- Wolność, równość, brak cenzury (w praktyce wprowadzana),

Wojsko  Wojsko stałe plus tzw. „gwardie narodowe”
- mogło być wysyłana poza kraj
- wojsko czynne  i milicja
- nie mogło być wysyłana poza kraj (w praktyce było to planowane, ale niezrealizowane)

 

- 8 województw

- w miastach utworzono urzędy municypalne z prezydentami bądź burmistrzami na czele

Polecamy również:

  • Gospodarka, kultura i oświata w Królestwie Polskim

    Utworzone w roku 1815 Królestwo Polskie, powstałe niejako na gruzach Księstwa Warszawskiego, miało na celu zaspokoić ambicje niepodległościowe Polaków i przyczynić się do powstania stabilizacji we wschodniej części Europy. Z tego też powodu, jak również decyzji cara, który chciał... Więcej »

  • Powstanie listopadowe - przyczyny wybuchu

    Powstanie listopadowe było spowodowane wielokrotnym łamaniem konstytucji Królestwa Polskiego przez władze rosyjskie. Car nadając nowemu quasi-państwu konstytucję uczynił ją jedną z najbardziej liberalnych w ówczesnej Europie, jednakże prędko okazało się, że nie zamierza jej przestrzegać. Więcej »

  • Wielka Emigracja po powstaniu listopadowym - czym była? Przyczyny, znaczenie, kierunki emigracji

    Upadek powstania listopadowego w roku 1831 stanowił osobistą tragedię i wielki dylemat dla wszystkich jego uczestników. Musieli oni bowiem, często w przeciągu tylko kilku dni lub godzin, zdecydować się albo na opuszczenie terenu Królestwa Polskiego i niepewny los emigranta, albo też pozostać na jego... Więcej »

  • Filomaci i Filareci - historia, członkowie, przyczyny powstania, program

    Lata 1815-1830 są okresem, kiedy na terenie Królestwa Polskiego i ziem zabranych przez Rosję tworzyło się samoistnie wiele organizacji i stowarzyszeń o charakterze jawnym i póljawnym. Niektóre z nich były bezpośrednio związane z konspiracją i planami zrywu zbrojnego, inne zaś stawiały przed... Więcej »

  • Wielki Książę Konstanty - biografia, polityka - historia

    Konstanty Pawłowicz Romanow urodził się w Carskim Siole 8.05.1779 roku jako drugi syn cara Pawła I. Jego dzieciństwo i lata młodzieńcze upłynęły pod kuratelą babki, Katarzyny II. Był on edukowany i wychowywany wyłącznie przez osoby zaakceptowane przez nią. Więcej »

Komentarze (3)
Wynik działania 3 + 1 =
jestemubogimczlowiekiem
2019-01-28 08:39:00
Dobre, podoba mi się
siki
2018-10-27 13:35:57
XD
Nelczowianka
2018-10-17 08:43:19
LoL
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01