Mianem epoki napoleońskiej określa się w historii okres rządów we Francji wybitnego wodza, reformatora i władcy Napoleona Bonaparte (1769 -1821). Był to okres wielkich przemian i reform, zarówno pod względem administracyjnym, politycznym i społecznym. Okres rządów Napoleona to jednocześnie czas największej potęgi Francji, będącej od roku 1804 cesarstwem.
Ramy czasowe epoki są wyznaczane przez lata panowania Napoleona Bonaparte. Przejął on władzę w wyniku zamachu stanu w roku 1799, obalając Dyrektoriat i wprowadzając nowy ustrój, zwany Konsulatem, gdzie, mimo tworzenia różnego rodzaju pozorów, sprawował w zasadzie niepodzielną władzę. Pomiędzy rokiem 1799 a 1804 umocnił on swoją pozycję, dokonując szeregu reform w praktycznie każdej dziedzinie zarządzania państwem. Spowodowało to przekształcenie zmęczonego i wyniszczonego rewolucją kraju w silne, scentralizowane państwo, kontrolowane przez rozbudowany aparat porządkowy. Ukoronowaniem wysiłków Napoleona była koronacja na cesarza, która odbyła się w roku 1804.
W latach 1805 – 1809 Napoleon prowadził serię długich wojen z najsilniejszymi ówczesnymi mocarstwami Europy – Austrią. Prusami, Wielką Brytanią i Rosją. Ów wybitny wódz był w stanie pokonać nawet najsilniejsze skierowane przeciw niemu koalicje i przemodelować mapę polityczną Europy, osadzając na różnych tronach członków swojej rodziny, jak również tworząc całkiem nowe państwa i związki. Wraz z napoleońskimi sukcesami militarnymi szło zawsze wprowadzanie napoleońskiego systemu prawnego i administracyjnego – stąd też epoka napoleońska ma znacznie szersze znaczenie, niż panowanie Napoleona we Francji. Okres napoleoński odcisnął swoje piętno w całej Europie, gdziekolwiek tylko pojawiły się francuskie wojska i rządy.
Kresem potęgi Napoleona i końcem epoki napoleońskiej były lata 1812 – 1814, kiedy to poniósł on katastrofalną klęskę w kampanii rosyjskiej. W rezultacie zawiązania się sojuszu antyfrancuskiego, który obejmował prawie całą Europę Cesarstwo Francuskie przestało istnieć, a sam Bonaparte został osadzony na Elbie, niewielkiej wyspie na Morzu Śródziemnym. Wydarzenia, znane jako „sto dni Napoleona”, kiedy próbował on ponownie przejąć władzę we Francji w roku 1815, spowodobały jego ostateczne pokonanie i osadzenie na Wyspie Świętej Heleny. Kończy to ostatecznie epokę napoleońską.