II wojna światowa - najważniejsze daty, informacje

II wojna światowa była największym konfliktem zbrojnym w dziejach świata, toczonym pomiędzy 1939 a 1945 rokiem. Jej przyczyn należy dopatrywać w niedoskonałościach tzw. Ładu Wersalskiego w Europie, jak również dojściu do władzy w wielu krajach skrajnie agresywnych, nastawionych na zbrojne budowanie własnych imperiów ideologii, takich jak nazizm, faszyzm czy komunizm. Bezpośrednio za wybuch wojny odpowiedzialne są hitlerowskie Niemcy, które 1 września 1939 roku uderzyły na Polskę, chcąc w ten sposób zdobyć dominację zbrojną w Europie i zbudować nowe, „aryjskie” imperium.

Wkrótce do wojny przyłączyły się inne siły, formując dwa wielkie bloki. W skład sił „Osi” wchodziły Niemcy, Włochy, Japonia, Rumunia, Bułgaria, Węgry i Finlandia. Przeciwko nim stanęła koalicja Aliantów, wśród których początkowo największe znaczenie miały Wielka Brytania i Francja. Stany Zjednoczone zaangażowały się w konflikt dopiero w roku 1941. Oddzielnym przypadkiem jest ZSRR, który do 1941 był formalnie sojusznikiem Niemiec, potem zaś został przez nie zaatakowany i wszedł w skład koalicji antyhitlerowskiej.

Walki zbrojne podczas wojny toczyły się na czterech kontynentach i wszystkich oceanach. Generalnie wojnę można podzielić na dwa etapy. Lata 1939-1942 to okres wielkich zwycięstw i generalnej przewagi państw Osi, które opanowały znaczną część Azji i Europy. Przełomowym rokiem był przełom 1942 i 1943 roku, kiedy to zarówno Niemcy, jak i Japonia doznały serii porażek, które zepchnęły ich do defensywy. Począwszy od 1944 szala zwycięstwa zdecydowanie przechyliła się na stronę Aliantów, co doprowadziło do rozpadu i kapitulacji państw Osi w roku 1945.

Wojna toczona była w sposób niezwykle brutalny, zwłaszcza państwa Osi dopuszczały się wielu okrucieństw na ludności cywilnej okupowanych terytoriów. Na terenach okupowanych Niemcy rozpoczęli akcję masowego mordowania ludności słowiańskiej i żydowskiej (Holokaust). Również ZSRR przeprowadzał czystki na zajętych przez siebie terenach. Walki miały bardzo brutalny charakter.

Załamanie się sojuszu „Osi” i zwycięstwo Aliantów utworzyło nowy układ sił na świecie. Miejsce dawnych potęg europejskich zajęły dwa nowe supermocarstwa, zwycięzcy wojny – USA i ZSRR. Już wkrótce rozpoczęły one półjawną rywalizację, która rozpoczęła nowy, niewypowiedziany konflikt – Zimną Wojnę.