Kościół katolicki w Polsce - historia

Historia Kościoła katolickiego na ziemiach polskich sięga 966 r. Wówczas Mieszko I, pierwszy historycznie poświadczony władca Polski, wraz ze swoim najbliższym otoczeniem przyjął chrzest w obrządku rzymskim. Wydarzenie to miało przełomowe znaczenie w dziejach naszego kraju, który w ten sposób wszedł w krąg kultury zachodniej Europy.

Obecnie w Polsce funkcjonuje dziewięć zarejestrowanych przez państwo Kościołów, które określają się Kościołami katolickimi. Wśród nich najliczniejszym jest Kościół Rzymskokatolicki (obrządek łaciński), do którego należy 95,5% ludności kraju. Pozostałe to: Kościół Greckokatolicki (ok. 55 tys. wiernych), Kościół Neounicki (ok. 150 wiernych), Kościół Ormiański (ok. 5 tys. członków), Kościół Polskokatolicki (ponad 20 tys. wiernych), Kościół Starokatolicki Mariawitów (blisko 24 tys. członków), Kościół Katolicki Mariawitów w RP (ok. 2 tysiące wiernych), Kościół Starokatolicki w RP (1,3 tys. wyznawców) oraz Polski Narodowy Kościół Katolicki w RP (ponad 400 wiernych).

Kościół katolicki od stuleci stanowi ostoję tożsamości narodowej Polaków. Już w XIII w., w okresie rozbicia dzielnicowego, arcybiskup Jakub Świnka bronił polskości przed rozpowszechniającą się kulturą niemiecką, m.in. wydając nakaz nauczania prawd wiary w języku polskim. Do swoistej identyfikacji dwóch pojęć: Polak i katolik doszło jednak w okresie zaborów (1795-1918). Wówczas, kiedy nasz kraj został pozbawiony państwowości, Kościół katolicki stał się symbolem Polski wolnej. Duchowni w walce o niepodległość odegrali kluczową rolę, dbając o utrzymanie języka i kultury narodu oraz sprzeciwiając się rusyfikacji i germanizacji. Ich działalność przyniosła owoce – na początku XX w., czyli po ponad 100 latach zaborów, podstawowe praktyki kościelne realizowało ponad 90% ludności polskiej miast i wsi. Kościoły w okresie rozbiorów były bowiem nie tylko ośrodkami religijnymi, ale również ośrodkami życia społecznego i tradycji.

Podobną rolę Kościół katolicki odegrał w czasach PRL (1952–1989). Wielu księży wówczas zostało aresztowanych i skazanych na tortury. Część prześladowanych oddała również swoje życie w imię wiary w Jezusa Chrystusa. W obliczu tej walki państwa z religią (i związanych z nią represji) Polacy nie odwrócili się jednak od Kościoła; pozostał dla nich oparciem i nadzieją w okresie komunistycznej dyktatury.

Powiązanie świadomości narodowej Polaków z katolicyzmem wzmocnił wybór Karola Wojtyły na papieża. Sprawował on urząd biskupa Rzymu i zwierzchnika całego Kościoła w latach 1978–2005 jako Jan Paweł II. Był to pierwszy polski papież (i na chwilę obecną jedyny) na tronie Piotrowym. W dniu 27 kwietnia 2014 r. Jan Paweł II zostanie zaliczony w poczet świętych Kościoła katolickiego.

Polacy od stuleci nazywani są narodem maryjnym – Matka Boża określana jest Królową narodu polskiego. Uzasadnienie tego tytułu sięga XVII wieku, kiedy zwycięstwo odniesione nad Szwedami i cudowną obronę Jasnej Góry (1655 r.) przypisano wstawiennictwu Matki Bożej. Po tych sukcesach król Jan Kazimierz złożył 1 kwietnia 1656 roku w katedrze lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej tzw. ślub lwowskie. Monarcha oddał wówczas Rzeczpospolitą pod opiekę Maryi i ogłosił Ją szczególną Patronką Królestwa Polskiego. Obiecał przy tym szerzyć Jej cześć oraz ślubował wystarać się u Stolicy Apostolskiej o pozwolenie na obchodzenie święta Maryi jako Królowej Korony Polskiej. W kalendarzu liturgicznym wypada ono obecnie 3 maja.

Do patronów Polski należą: św. Stanisław, św. Wojciech, św. Stanisław Kostka i św. Andrzej Bobola.

Polecamy również:

  • Chrzest Polski - data, przyczyny, znaczenie, konsekwencje

    Pierwszym historycznie poświadczonym władcą polskim był Mieszko I. W momencie chrztu jego władza rozciągała się na obszarze Kujaw, Mazowsza, Wielkopolski oraz na części terenów Pomorza. Po wygranej bitwie z Niemcami pod Cedynią w roku 972, Mieszko zdobył władzę nad zachodnią częścią ostatniego z wymienionych... Więcej »

  • Początki chrześcijaństwa w Polsce - historia

    Chrzest Mieszka I w 966 r. stanowi oficjalny początek Kościoła katolickiego na ziemiach polskich, chociaż obecnie przypuszcza się, że sama chrystianizacja na terenach państwa Polan została rozpoczęta wcześniej, a przyjęcie chrztu było wynikiem jej pierwszego etapu.  Więcej »

  • Reformacja w Polsce - najważniejsze informacje

    Już od czasów Jana Husa Europę ogarniały niepokoje religijne. W wielu państwach dochodziło do wojen domowych na tym tle. Z Francji falami uciekali protestanci, z Anglii emigrowało wielu duchownych katolickich. Patrząc z tej perspektywy, Polska jawiła się jako ostoja tolerancji religijnej. Idee reformatorskie... Więcej »

  • Kontrreformacja w Polsce - najważniejsze informacje

    Początek ruchu kontrreformacyjnego Polsce wiąże się z działalnością kardynała Stanisława Hozjusza, której skutkiem było sprowadzenie do kraju działaczy Towarzystwa Jezusowego w 1564 roku. W bardzo krótkim czasie powstało kilka kolegiów jezuickich, które wypuściły ze swych murów... Więcej »

  • Unia brzeska - religia

    Unią brzeską nazywa się unię kościelną zawartą pomiędzy Kościołem katolickim i Cerkwią prawosławną, która została ogłoszona w 1596 r. na synodzie w Brześciu Litewskim. Akt przyjęcia metropolii kijowskiej do jedności kościelnej (bulla Magnus Dominus et laudabilis nimis) papież Klemens VIII podpisał... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 2 =
Ostatnio komentowane
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03