Upadek powstania listopadowego w roku 1831 stanowił osobistą tragedię i wielki dylemat dla wszystkich jego uczestników. Musieli oni bowiem, często w przeciągu tylko kilku dni lub godzin, zdecydować się albo na opuszczenie terenu Królestwa Polskiego i niepewny los emigranta, albo też pozostać na jego terenie i spodziewać się represji carskich. Wiele osób, w tym przedstawiciele nauki i sztuki, wolało wybrać tą pierwszą opcję.
Szacuje się, że po powstaniu listopadowym, w czasie Wielkiej Emigracji, Polskę opuściło kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Początkowo wielu z nich zatrzymało się na terytorium Prus i Austrii, państwa te jednak, obawiając się, że ludzie ci mogą być zarzewiem przyszłych buntów, starali się ich wysłać w dalszą podróż bądź z powrotem w granice Królestwa. Wobec tego większa część byłych powstańców wyruszyła w dalszą drogę, przez państwa Związku Niemieckiego. Co ciekawe, na terytorium wielu państw niemieckich byli oni przyjmowani jak bohaterowie, a ludność była nastawiona przyjaźnie i propolsko.
Dla większości emigrantów etap niemiecki był jednak jedynie przejściowy, a ostatecznym celem była Francja, uważana za ostoję dla Polaków. Miastem posiadającym największą liczbę emigrantów i w którym koncentrowało się życie kulturalne był oczywiście Paryż. Z drugiej strony wielu szeregowych żołnierzy decydowało się na służbę w Legii Cudzoziemskiej, bądź dosyć ryzykowną emigrację do Ameryki (zjawisko to było jeszcze popularniejsze po powstaniu styczniowym). Drugą falą wielkiej emigracji można nazwać grupy powstańców styczniowych, które również dołączały do wcześniej zaaklimatyzowanych emigrantów, tworząc tzw. „młodą emigrację”.
Z jednej strony Wielka Emigracja zabrała Królestwu Polskiemu znaczną część elity intelektualnej, wraz z wielkimi twórcami, takimi jak np. Słowacki, a także politykami i „mężami stanu”. Z drugiej strony zagranica zawsze starała się pomagać swojej ojczyźnie, w sposób bezpośredni bądź przez wpływanie na stanowiska obcych mocarstw. Potomkowie emigrantów często pośrednio lub bezpośrednio zaangażowani byli w odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1918, pamiętając o swoich korzeniach i kultywując polskość.
