Reformy Władysława Grabskiego

Władysław Grabski był jednym z najwybitniejszych ekonomistów z okresu II Rzeczpospolitej i człowiekiem odpowiedzialnym za serię niezbędnych do funkcjonowania państwa reform, które pozwoliły na postawienie polskiej gospodarki na nogi po chaotycznych pierwszych latach niepodległości. Mimo że niedoceniany przez ówczesnych, obecnie Grabski jest uważany za polityka co najmniej dobrego, jeśli nie wybitnego, a jego reformy oceniane są pozytywnie.

Jednym z największych problemów, z jakimi borykała się ówczesna Polska, była hiperinflacja, gwałtownie spadająca wartość pieniądza i trudności z domknięciem budżetu. Obowiązująca marka polska była względnie słabą walutą, której wartość drastycznie spadała. Już od pierwszych dni na stanowisku premiera Grabski planował radykalną walkę z inflacją. Większość jego reform weszła w życie w latach 1924 – 1925.

Rząd Grabskiego wprowadził nową walutę, jaką był polski złoty. Wcześniej obowiązujące waluty zostały zdenominowane i wymienione na złotego. W celu kontroli finansów państwa założono Bank Polski. Grabski przeforsował ograniczenie wydatków na aparat urzędniczy i wojskowość, przy jednoczesnym zwiększeniu wpływów z podatków. Jednocześnie zaś ustanowiono państwowy monopol w wielu dziedzinach produkcji (m.in. przemysł spirytusowy, tytoniowy, loteryjny). Większość owych monopolów jest zresztą utrzymywana do dziś. Przygotowano plany pod reformę rolną, która jednak nie została w pełni wprowadzona w życie aż do wybuchu II wojny światowej.

Oprócz reform gospodarczych i walutowych rząd Grabskiego przyłożył się również do porządkowania sytuacji administracyjnej w kraju. W celu ochrony granic na wschodzie i walki z przemytem utworzono KOP (Korpus Ochrony Pogranicza). Wprowadzono dwujęzyczne szkoły dla przedstawicieli mniejszości narodowych. Wreszcie wprowadzono zasiłki dla bezrobotnych i podstawowe świadczenia społeczne.