W rezultacie przegranej przez Austrię wojny z Prusami w 1866 roku, cesarz austriacki zrzekał się swojej zwierzchności nad Związkiem Niemieckim. Wkrótce zresztą ów twór polityczny również przestał istnieć. Ambitny premier Prus, Otto von Bismarck, szykował się właśnie do najważniejszego etapu swojego wielkiego celu - zjednoczenia Niemiec. Aby temu dopomóc przekształcił on Związek Niemiecki w zdominowany przez Prusy Związek Północnoniemiecki. Obejmował on, jak wskazuje sama nazwa, jedynie północne obszary dzisiejszych Niemiec, pozostawiając przejściowo południowe państwa niemieckie samym sobie. Prusy znacznie powiększyły też swoje terytorium, dzięki serii aneksji mniejszych państw niemieckich. W tym momencie jedynym przeciwnikiem pozostałym zjednoczeniu była Francja, pod rządami Napoleona III.
Aby jednak sprowokować wojnę, Bismarck potrzebował odpowiedniego powodu, który zelektryzowałby opinię publiczną. Okazja nadarzyła się w roku 1870, kiedy to między Prusami i Francją toczyły się rozmowy dotyczące potencjalnej kandydatury członka rodu Hohenzollernów do tronu hiszpańskiego. Król pruski i ambasador francuski prowadzili w miejscowości uzdrowiskowej Ems zawiłe, chociaż kulturalne negocjacje. W ich trakcie król pruski wysłał do Bismarcka depeszę z relacją o przebiegu spotkań. Jednakże Bismarck, przed przekazaniem informacji prasie sfałszował treść przekazanej mu depeszy o przebiegu obrad w sposób, który sugerował że obie strony obraziły się wzajemnie.
"Depesza emska" spowodowała wybuch oburzenia francuskiej opinii publicznej, wkrótce zaś cały kraj dążył do wojny. Do wypowiedzenia wojny doszło 18.07.1870 roku. Wnet jednak okazało się, że tak naprawdę stroną podejmującą inicjatywę są Prusacy. Wkrótce Prusacy wdarli się głęboko w głąb kraju. Większa część armii francuskiej została oblężona pod Sedanem (1.09.1870) i zmuszona do kapitulacji. Cesarz Napoleon III dostał się do niewoli i abdykował, a Francja stała się po raz kolejny republiką. W Paryżu doszło do rozruchów i walk, które przekształciły się w utworzenie tzw. Komuny Paryskiej (marzec - maj 1871). Ostatecznie, 10.05.1871 roku podpisano traktat pokojowy, na mocy którego Francja traciła Alzację i Lotaryngię, jak również zobowiązała się to wypłaty gigantycznych odszkodowań.
Jeszcze przed zakończeniem działań wojennych, 18.01.1871 roku zebrani w Wersalu władcy niemieccy proklamowali utworzenie Cesarstwa Niemieckiego.