Komuna paryska we Francji - czym była? Przyczyny, przebieg, skutki

Kiedy w roku 1870 doszło do wybuchu wojny pomiędzy Francją a Prusami, wywołaną przez umiejętną prowokację Ottona von Bismarcka, Francuzi spodziewali się szybkiego i łatwego zwycięstwa nad, zdawałoby się, dużo słabszym przeciwnikiem. Rzeczywistość okazała się być jednak nieprzyjemnym rozczarowaniem. Świetna armia pruska z łatwością pokonała armię francuską, zamykając większą jej część w oblężeniu pod Sedanem. Napoleon III dostał się do niewoli, a we wrześniu tego samego roku doszło do powołania nowego rządu, de facto zaś powstania republiki. Szefem nowego rządu został  Adolf Thiers. Paryż również został oblężony przez wojska pruskie i ciężko ostrzeliwany. Po czterech miesiącach oblężenia rząd francuski musiał zgodzić się na zawieszenie broni ze świeżo powstałym Cesarstwem Niemieckim, godząc się już wstępnie na zapłacenie ogromnej kontrybucji i oddanie Alzacji wraz z Lotaryngią.

W tym czasie zarówno w Paryżu, jak i wielu miastach francuskich dochodziło do radykalizacji nastrojów, coraz większą sympatię zyskiwały różnego rodzaju ruchy lewicowe. Samoistnie dochodziło do powstawania oddziałów Gwardii Narodowej. Rząd Thiersa starał się ograniczać te potencjalnie groźne dla stabilizacji ruchy. Ostatecznie jednak to jedno z jego działań (próba odebrania Gwardii Narodowej w Paryżu dział) doprowadziła do buntu miasta i powstania Komitetu Centralnego, opierającego swoją władzę na masach robotniczych, który ogłosił 18.03.1871 powstanie Komuny Paryskiej.  Władze Komuny starały się utworzyć maksymalnie wiele miejsc pracy, jej przywódcy mieli poglądy skrajnie lewicowe, nie brak było wśród nich anarchistów i marksistów. Należy też zaznaczyć, że Komunę poparła duża liczba mieszkających w Paryżu Polaków, bądź też do niego przybyłych.

Wojska rządowe nie mogły tolerować utraty kontroli nad własną stolicą, toteż tuż po podpisaniu (10.05.1871) pokoju we Frankfurcie Thiers przerzucił wojska do głębi kraju, nakazując zdobycie Paryża. Walki o miasto trwały od 21 do 29.05, w czasie których obie strony dopuszczały się różnych okrucieństw (tzw. Krwawy Tydzień). W czasie walk zginął Jarosław Dąbrowski, Polak będący jednym z przywódców komuny. Ostatecznie Paryż został zdobyty przez wojska rządowe i spacyfikowany.

Komuna Paryska, mimo krótkiego bytu, stała się swoistą legendą dla wszelkich rewolucjonistów i przedstawicieli lewicy, którzy widzieli w niej jedną z pierwszych prób walki przeciw uciskowi klas. Tak tez była przedstawiana w propagandzie późniejszych państw komunistycznych.