Reformy w II Rzeczpospolitej - walutowa, rolna, gospodarcze i in.

II Rzeczpospolita na samym początku swojego istnienia borykała się z wieloma problemami, które wynikały z odmiennej sytuacji prawno – ustrojowej, jaka panowała na terytoriach różnych zaborów. Scalone z zaboru rosyjskiego, niemieckiego i austriackiego państwo polskie musiało, w celu sprawnego funkcjonowania, zunifikować prawo, administrację i urzędy. Nie było to łatwe zadanie, zważywszy zarówno trudną sytuację państwa, jak również przepaść gospodarczą i nawet mentalnościową pomiędzy Polską zachodnią a terenami na wschodzie.

Jednym z najbardziej palących problemów była reforma administracji, która pozwoliłaby na znaczne usprawnienie pracy urzędów. Po długim okresie przejściowym, kiedy to liczba województw i powiatów wahała się w zależności od sytuacji na froncie i terenów realnie kontrolowanych przez siły polskie, ostatecznie w roku 1921 uformowano 15 województw, a dodatkowo także miasto Warszawa. W roku 1925 dodano do tego jeszcze województwo wileńskie, łącznie tworząc 16 województw. Niższą jednostką administracyjną były powiaty i gminy. W późniejszych latach doszło do zredukowania liczby powiatów, jednakże ogólny podział administracyjny pozostawał taki sam aż do II wojny światowej.

Szkolnictwo państwowe zostało zreformowane stosunkowo później, ujednolicono je bowiem dopiero w roku 1932. Wprowadzono przymus szkolny do 18 roku życia. Szkoły niższe podzielono na 7 – klasową szkołę podstawową, 4 – letnie gimnazjum i dwuletnie liceum.  W odróżnieniu od czasów obecnych egzamin maturalny nie był powszechny, a jego zdanie niejako „nobilitowało” zdającego do roli osób wykształconych. Egzamin maturalny miał więc daleko większe znaczenie. Za czasów premiera Grabskiego w roku 1925 wprowadzono też szkoły dwujęzyczne dla mniejszości.

Niepowodzeniem zakończyła się natomiast próba szeroko zakrojonej reformy rolnej. Rząd dążył od początku lat 20. do parcelacji wielkich majątków rolnych, nowym podziale ziemi i zlikwidowaniu gospodarstw mikroskopijnych, które nie pozwalały właścicielom na samodzielne utrzymanie się. Jednakże kolejne reformy z lat 1920 i 1925 były realizowane bardzo opieszale, a parcelacja (zarówno dobrowolna, jak i przymusowa) prowadzona powoli i nieskutecznie. Szacuje się, że do wybuchu wojny reforma rolna została zrealizowana jedynie w nieco ponad 50%.

Wielkie znaczenie miały z kolei reformy gospodarcze. Większość z nich jest zasługą premiera Władysława Grabskiego i wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego. Zasługą pierwszej z tych postaci jest szereg reform walutowych i skarbowych z lat 1924 – 1925, które m.in. wprowadziły jako walutę polski złoty, stworzyły Bank Polski, zreformowały podatki i skarbowość, wprowadziły monopole państwowe. Z kolei rządy Eugeniusza Kwiatowskiego (1935 – 1939), gwałtownie przerwane wojną, to okres budowy polskiego portu w Gdyni, gwałtownej rozbudowy przemysłu w ramach planu czteroletniego i budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Polecamy również:

  • Reformy Władysława Grabskiego

    Władysław Grabski był jednym z najwybitniejszych ekonomistów z okresu II Rzeczpospolitej i człowiekiem odpowiedzialnym za serię niezbędnych do funkcjonowania państwa reform, które pozwoliły na postawienie polskiej gospodarki na nogi po chaotycznych pierwszych latach niepodległości. Mimo że... Więcej »

  • Reformy Eugeniusza Kwiatkowskiego

    Eugeniusz Kwiatkowski był w latach 30. „wschodzącą gwiazdą” polskiej polityki, człowiekiem który dostał się do kręgów władzy dopiero po przewrocie majowym i zmianom w polskim rządzie. O decyzji dotyczącej włączenia go w skład rządu zadecydowała wcześniejsza znajomość z prezydentem Ignacym... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 1 + 5 =
Ostatnio komentowane
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33
ok
• 2024-06-05 13:52:17