Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 - przyczyny, okoliczności, znaczenie

Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1918 było wynikiem niezwykle korzystnego (z polskiego punktu widzenia) wyniku I wojny światowej. Polskie organizacje niepodległościowe od dawna marzyły o wybuchu wojny europejskiej, w której zaborcy staną naprzeciwko siebie, co pozwoli na uzyskanie daleko idących ustępstw w zamian za lojalność. Nikt chyba jednak nie spodziewał się, że w wyniku wojny wszystkie trzy państwa zaborcze znajdą się w gronie pokonanych.

Pierwsze ośrodki polskiej władzy były formowane jeszcze w czasie trwania wojny, z inicjatywy Państw Centralnych, które w akcie 5 listopada 1916 roku zapowiedziały utworzenie Królestwa Polskiego. Rada Regencyjna, mimo formalnego podporządkowania Niemcom, pracowała podczas trwania wojny nad budową zalążków polskiej administracji, które pozwoliłby w przyszłości na szybkie odbudowanie państwa.

W listopadzie 1918 roku Państwa Centralne ostatecznie załamały się pod ciężarem wojny i nie były już dłużej w stanie kontrolować terenów Królestwa Polskiego. W tym też momencie doszło do powstania wielu lokalnych ośrodków władzy polskiej, które z czasem zaczęły łączyć się w większe. Ostatecznie przyjazd Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy 11.11.1918 pozwolił na zjednoczenie trzech najważniejszych ośrodków władzy (w Lublinie, Warszawie i Krakowie) w jeden organizm. II Rzeczpospolita rozpoczęła swój byt.

Nie oznaczało to jednak koniec formowania się odrodzonej Polski. Od listopada trwały walki o Lwów, toczone między polskimi formacjami ochotniczymi, a ukraińskimi bojówkami niepodległościowymi. Niepewny był los Wielkopolski, formalnie należącej do Niemiec, na której terenie doszło w grudniu 1918 do powstania polskiego. Proces okrzepnięcia i ostatecznego uformowania się państwa polskiego trwał aż do roku 1922.