Rządy Józefa Piłsudskiego i rządy sanacji w Polsce - charakterystyka, historia

W następstwie przeprowadzonego w roku 1926 zamachu stanu doszło do obalenia legalnych władz państwowych i przejęcia władzy przez grupę działaczy politycznych i wojskowych, związanych z osobą Józefa Piłsudskiego. To właśnie Marszałek miał odgrywać przez najbliższe lata główną rolę w ruchu polityczno – społecznym, który sam siebie określał „sanacją”, czyli „uzdrowieniem”.

W wyniku zamachu majowego doszło do ustanowienia nowej formy rządów, zwanej rządami autorytarnymi. Piłsudski zmusił prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i parlament do dymisji. Spodziewano się, że sam zostanie teraz prezydentem, jednakże ku zdziwieniu wszystkich odmówił sprawowania tej funkcji i w swoje miejsce wyznaczył całkowicie mu wiernego Ignacego Mościckiego. W następstwie zmian do konstytucji, tzw. noweli sierpniowej (2.08.1926) znacznie zwiększono uprawnienia prezydenta. Piłsudski zajął zaś specjalnie przygotowane dla niego stanowisko Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, dające mu kontrolę nad armią i państwem.

Przez pierwsze trzy – cztery lata rządów sanacja usiłowała zachowywać pozory normalnego życia politycznego w kraju, pozwalając opozycji na dużą swobodę działania i organizowania się. Piłsudski chciał uniknąć zwłaszcza rozprężenia w armii, stąd też „amnestia”, jaką objęto żołnierzy walczących po stronie rządu w czasie przewrotu. Jednocześnie jednak dyskretnie dokonywano zmian na stanowiskach dowódczych – osoby przeciwne sanacji były odsuwane, a w ich miejsce awansowano młodych dowódców, którzy popierali Piłsudskiego i często byli z nim związani od czasów legionowych.

Były to początki tzw. „rządów pułkowników”, bowiem dosyć prędko Piłsudski zaczął obsadzać nimi ważne stanowiska w rządzie. Doszło do sformowania BBWR Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, który nie był do końca ani partią, ani ruchem społecznym, za to na pewno był użytecznym narzędziem do legitymowania władzy w państwie. Jednakże okazało się, że Piłsudski i jego rządy nie cieszyły się aż takim poparciem, jak początkowo  sądzili spiskowcy. W roku 1928 w czasie wyborów BBWR poniósł właściwie klęskę, nie uzyskując większości. W Sejmie narastała opozycja przeciwko władzy Piłsudskiego, powstała też silna koalicja antyrządowa – Centrolew. Lata 1929 – 1930 są przełomowe dla rządów sanacji, bowiem wtedy to doszło do znacznego zaostrzenia kursu wobec przeciwników politycznych i radykalniejszego podejścia do rządzenia państwem. Wtedy też rozpoczął się nowy etap rządów Józefa Piłsudskiego, tym razem nacechowanych terrorem politycznym.

Polecamy również:

  • Józef Piłsudski - biografia i działalność

    Józef Piłsudski urodził się w 1867 roku w Zułowie na Wileńszczyźnie. Jego ojciec brał udział w powstaniu styczniowym, był komisarzem Rządu Narodowego w powiecie rosieńskim. Józef miał jedenaścioro rodzeństwa. W 1874 roku majątek Piłsudskich spłonął w pożarze, w skutek czego musieli się przenieść do Wilna. Więcej »

  • Rządy pułkowników w Polsce. Józef Beck, Walery Sławek i inni bliscy współpracownicy Piłsudskiego

    W rezultacie zamachu majowego w roku 1926 władzę w Polsce przejęła grupa radykalnych polityków skupionych wokół osoby marszałka Józefa Piłsudskiego. Ów wybitny, ale i kontrowersyjny przywódca doprowadził dosyć szybko do wytworzenia się nowego systemu politycznego w Polsce –... Więcej »

  • Opozycja antysanacyjna w Polsce - historia, ugrupowania

    Już od pierwszych dni po przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego i obóz sanacyjny istniejące dotychczas frakcje polityczne podjęły walkę z nowymi porządkami, ustanowionymi przez „puczystów”. Opozycjoniści uważali, że zamach majowy w roku 1926 był pogwałceniem zasad suwerenności i... Więcej »

  • Wybory brzeskie i ich konsekwencje - historia

    W roku 1930 opozycja antysanacyjna powoli otrząsała się z pierwszego szoku wywołanego zamachem majowym i przygotowywała się do walki o legalne odzyskanie władzy i usunięcie wpływów Piłsudskiego. Po czterech latach wzajemnych rozmów i zbliżenia się partii centrowych i lewicowych uformowały one potężną... Więcej »

  • Proces brzeski - przyczyny, opis

    Lata 1929 – 1930 okazały się przełomowym momentem dla obozu sanacyjnego i jego przywódcy, Józefa Piłsudskiego. Mimo wszelkich starań ekipy rządzącej i zakrojonej na szeroką skalę działalności propagandowej wydawało się, że władza zdobyta tak ciężko w wyniku zamachu majowego w roku 1926 wymyka... Więcej »

Komentarze (2)
Wynik działania 3 + 1 =
:D
2021-03-16 08:46:30
No i po co nam pan karze to czytać na lekcji
ela
2016-10-09 12:47:13
jest pomocny krótki dobry
Ostatnio komentowane
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33