Walerian Łukasiński - biografia, dokonania

Walerian Łukasiński narodził się 15.04.1786 roku w Warszawie,  w rodzinie zubożałej szlachty. Odebrał gruntowne wykształcenie, znał dobrze język francuski i niemiecki.

Od 1807 roku służył w armii Księstwa Warszawskiego. Jako młody ochotnik brał udział m.in. w bitwie pod Raszynem (1809). Wyprawę Napoleona na Moskwę spędził w Księstwie Warszawskim, pracując w administracji, później jednak ponownie służył w linii i uczestniczył w bitwie pod Lipskiem (1813). 12.11.1813 roku dostał się do niewoli austriackiej, w której przebywał aż do upadku Napoleona. Po wypuszczeniu z niewoli z konieczności wstąpił do wojska Królestwa Polskiego, w 1817 roku uzyskując awans na majora.

Łukasiński po raz pierwszy zetknął się z polską masonerią jeszcze w czasie wojen napoleońskich, ostatecznie wstępując w Lublinie do loży wolnomularskiej „Wolność Odzyskana”. Wkrótce potem przeniósł się do loży w Zamościu. Mimo rozpadu wolnomularstwa nie zerwał on kontaktu ze starymi współpracownikami i w roku 1819 doprowadził do powstania Wolnomularstwa Narodowego. Miało ono w założeniach jednoczyć idee loży masońskich z walką o niepodległość kraju. W jej szeregi wstąpiło wielu oficerów. Formalnie utworzona  03.05.1819 okazała się jednak nietrwałym tworem, bowiem już w sierpniu 1820 doszło do rozpadu loży, zarówno w wyniku sporów wewnętrznych, jak i zaostrzającego się kursu polityki przeciwnej masonerii.

Wobec fiaska swojej loży Walerian Łukasiński zorganizował w roku 1821 Towarzystwo Patriotyczne, skupiające się jedynie na ideach patriotycznych.  Organizacja miała w założeniach przygotowywać się do wywołania powstania, które miało dać polsce upragnioną niepodległość. Jednakże sama działalność Łukasińskiego była bardzo krótka. Zadenuncjowany przez jednego z członków stowarzyszenia (Augustyna Sznaydera), został początkowo tylko przesłuchiwany i obserwowany, później zaś, w październiku 1821 roku, aresztowany.  W wyniku procesu został skazany w 1824 roku na 9 lat ciężkich robót. Wyrok odbywał początkowo w Zamościu, gdzie próbował wywołać bunt wśród więźniów, za co jego wyrok został znacznie podwyższony. Po wybuchu powstania przetransportowany do jednego z najgorszych ówczesnych więzień – twierdzy szlisselburskiej. Tam spędził łącznie 37 lat, w niezwykle ciężkich warunkach. Ostatecznie w więzieniu przebywał 46 lat, aż do końca swojego życia (27.11.1868). Do końca życia, mimo okropnych warunków, zachował przytomność umysłu, napisał nawet pamiętniki, zawierając w nim swoje przemyślenia.