Kiedy na polach bitewnych I wojny światowej zapanował impas, a wojska obu stron konfliktu zostały zmuszone do krycia się w okopach i skomplikowanych systemach obronnych, dowódcy wszystkich armii zaczęli rozpaczliwie poszukiwać możliwości przełamania pozycji nieprzyjaciela i powrotu do wojny manewrowej. Niektóre ze skonstruowanych wtedy wynalazków były rozwinięciem znanych już wcześniej konstrukcji, inne zostały stworzone celowo na potrzeby wojska.
Lotnictwo wojskowe miało w tym okresie bardzo krótką historię. Zaledwie kilkanaście lat wcześniej w powietrze wzniósł się pierwszy samolot braci Wright, a na początku wojny samoloty wciąż były delikatne i zawodne. Z tego też powodu niektóre armie, tak jak niemiecka, przeznaczyły duże środki na rozwój alternatywnej gałęzi lotnictwa – sterowców, czyli maszyn lżejszych od powietrza, będących w zasadzie balonami wyposażonymi w silniki. Prędko okazało się jednak, że w warunkach nowoczesnej wojny sterowce są za drogie, niebezpieczne i mają dużo ograniczeń, które nie pozwalały na ich szeroką modyfikację. Z kolei samoloty rozwijały się w tempie błyskawicznym. W 1914 i 1915 spełniały one głównie rolę zwiadowczą, wobec zamarcia frontu przejmując rolę wcześniej przypisywaną lekkiej kawalerii – zwiad na tyłach wroga, odkrywanie jego pozycji i współpraca z artylerią w celu niszczenia ich. Wkrótce też okazało się, że samoloty mogą same skutecznie atakować przeciwnika – nad polami bitew zaczęły latać pierwsze bombowce. Wreszcie, w celu likwidowania wyżej wspomnianych kategorii samolotów należało stworzyć typ maszyn, które byłyby dostatecznie szybkie, zwrotne i silnie uzbrojone, by mogły niszczyć je w powietrzu. Pojawienie się myśliwca w 1916 roku spowodowało kolejną wielką zmianę w metodach użycia samolotów, do roku 1918 wyodrębniły się wszystkie gałęzie lotnictwa, a konstrukcje samolotów stawały się coraz bardziej wyspecjalizowane i zaawansowane technicznie. Pod koniec wojny pojawiły się pierwsze samoloty o metalowej konstrukcji.
Inną metodą przełamania frontu miało być użycie gazów bojowych. Na początku wojny używano czasami słabych substancji łzawiących, jednakże to Niemcy wprowadzili do akcji gazy bojowe na szeroką skalę. Do pierwszego użycia gazu bojowego doszło w styczniu roku 1915 pod Bolimowem w Królestwie Polskim, jednakże niska temperatura spowodowała, że efekty były słabsze niż się spodziewano. Wobec tego akcję powtórzono na froncie zachodnim, w lepszych warunkach pogodowych, w czasie walk pod Ypres. Efekt był piorunujący, a gaz musztardowy – zwany od tego czasu także iperytem – na stałe został włączony do arsenału broni. Wkrótce obie strony konfliktu zaczęły zarówno wprowadzać do akcji nowe, bardziej śmiercionośne gazy, udoskonalać metody użycia ich, jak również, co było równie ważne, wyszukiwać nowe możliwości obrony przed nimi, co zaowocowało powstaniem maski przeciwgazowej.
Jeszcze innym sposobem na przejście frontu było zbudowanie opancerzonego wozu bojowego, który byłby odporny na ogień z karabinów, byłby w stanie niszczyć zasieki z drutu kolczastego i torować drogę piechocie. Koncepcja budowy takiego pojazdu nie była niczym nowym – już na początku konfliktu państwa walczące miały w swoich arsenałach opancerzone samochody, wyposażone w karabiny maszynowe, które z powodzeniem wykorzystywano na początku wojny. Jednakże gdy front stanął w miejscu maszyny tego typu okazały się nieprzydatne, nie potrafiły się bowiem sprawnie poruszać poza drogą. Rozwiązaniem okazało się skonstruowanie pojazdu gąsienicowego, który niejako posiadał własną „drogę” w postaci gąsienic i był w stanie przebyć błoto na ziemi niczyjej. Do pierwszego użycia nowych maszyn doszło nad Sommą w roku 1916, gdzie nie odniosły jednak wielkiego sukcesu. Potrzeba było ponad roku, by dowódcy nauczyli się, jak prawidłowo używać czołgów. Angielska nazwa czołgu - „tank” - oznacza po prostu „zbiornik” i została użyta w celu zmylenia wywiadu niemieckiego, jednakże ostatecznie przyjęła się w międzywojniu i była używana w wielu językach. Pierwszym masowym użyciem czołgów w bitwie było starcie pod Cambrai w roku 1917. W tym też roku Francuzi wprowadzili słynny model Renault FT – 17, będący przodkiem wszystkich współczesnych czołgów. Warto na koniec nadmienić, że Niemcy, niezaprzeczalna potęga czołgowa w II wojnie światowej, podczas pierwszej wojny prawie nie używali czołgów, lekceważąc ich znaczenie.
Nowe rodzaje broni zastosowane w czasie I wojny światowej, ich wpływ na przebieg działań wojennych
Polecamy również:
-
Sytuacja międzynarodowa na przełomie XIX i XX w. - historia
Przełom XIX i XX wieku przyniósł duże zmiany w równowadze sił na kontynencie, chwiejąc dotychczasowym porządkiem i doprowadzając do zaostrzenia się już wcześniej istniejących antagonizmów. Jedną z kluczowych przyczyn takiego stanu rzeczy było powstanie dwóch bloków państw,... Więcej »
-
I wojna światowa - przyczyny wybuchu
Odpowiedzialność poszczególnych państw europejskich za wybuch I wojny światowej była i jest tematem bardzo kontrowersyjnym, szczególnie zawzięcie dyskutowanym pomiędzy historykami z Niemiec i krajów byłej Ententy. W wyniku postanowień traktatu wersalskiego Niemcy zostały oficjalnie zmuszone do... Więcej »
-
I wojna światowa - przebieg (najważniejsze informacje)
I wojna światowa rozpoczęła się od ostrego kryzysu politycznego, jakim stało się zamordowanie austriackiego następcy tronu, arcyksięcia Ferdynanda, w czasie jego wizyty w Sarajewie 28.06.1914 roku. Dokładnie miesiąc później Austro – Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co doprowadziło do uruchomienia... Więcej »
-
Koniec I wojny światowej - 1918
W roku 1917 wykończona trzema latami wojny Rosja nie była już w stanie prowadzić dalej działań wojennych. W wyniku szeregu rewolucji i upadku kolejnych rządów ostatecznie władzę w państwie przejęli bolszewicy, którzy rozpoczęli rokowania pokojowe z Trójprzymierzem. Zawarcie 3.03.1918 traktatu... Więcej »
-
I wojna światowa - skutki (polityczne, społeczne, gospodarcze i in.)
Konflikt z lat 1914 – 1918 jest nazywany (szczególnie w krajach zachodnich) Wielką Wojną. Nazwę tą można interpretować dwojako, nie odnosi się ona bowiem jedynie do wielkości i ilości środków zaangażowanych w działania wojenne. I wojna światowa była konfliktem „wielkim” z powodu... Więcej »