I wojna światowa - skutki (polityczne, społeczne, gospodarcze i in.)

Konflikt z lat 1914 – 1918 jest nazywany (szczególnie w krajach zachodnich) Wielką Wojną. Nazwę tą można interpretować dwojako, nie odnosi się ona bowiem jedynie do wielkości i ilości środków zaangażowanych w działania wojenne. I wojna światowa była konfliktem „wielkim” z powodu zmian dla Europy i świata, jakie spowodowało jej zakończenie. Ich skala była imponująca i objęła zarówno kwestię granic powojennych, jak również przemian społecznych, a nawet zmian w obyczajowości.

Wielka Wojna doprowadziła do rozkładu i upadku starego, europejskiego systemu monarchicznego, kiedy to upadły największe dynastie Europy – Hohenzollernowie, Habsburgowie i Romanowowie. Na gruzach Rosji i Austro – Węgier powstał szereg nowych, samodzielnych państw, które to w przytłaczającej większości opowiadały się za systemem parlamentarnym. Późniejsze lata pokazały jednak, jak trudno jest utrzymać demokrację bez odpowiednich tradycji i w wielu z nich doszło do przewrotów wojskowych. Niemniej I wojna światowa zmieniła całkowicie mapę Europy.

Wraz z upadkiem Rosji, Niemiec i Austro – Węgier zmieniła się równowaga sił na kontynencie i świecie. Rosja, zniszczona wojną domową została praktycznie odizolowana od dużej polityki, zaś Niemcy obarczone całą winą za wojnę i traktowane z wyższością. Państwa Ententy stały się niespodziewanie nowymi „żandarmami Europy”, na których barkach spoczywało utrzymanie pokoju. Cele te miała realizować powołana do życia Liga Narodów, nie zawsze jednak jej działania były dostatecznie skuteczne.

Gigantyczne straty wśród młodych pokoleń doprowadziły do zachwiania równowagi demograficznej. Wojna otworzyła również drogę do wolności dla kobiet. W czasie działań wojennych mężczyźni byli potrzebni na froncie, stąd też wiele dotąd męskich zajęć było wykonywane przez kobiety, jak np. praca w fabrykach zbrojeniowych, służbach pomocniczych itp. Po wojnie, w wyniku braku wielu młodych mężczyzn  kobiety dalej pełniły różnego rodzaju funkcje. Owa zmiana w podejściu do pracy kobiet doprowadziła także do daleko idących zmian w obyczajowości, coraz więcej kobiet walczyło o swoje prawa i o traktowanie na równi z mężczyznami. Można powiedzieć, że to wojna otworzyła drogę dla emancypantek.

Zniszczenia wojenne doprowadziły do ostrego, kilkuletniego kryzysu w wielu krajach Europy. Miliony młodych ludzi wróciło nagle do życia cywilnego, bez wykształcenia i zawodu, konkurując o wolne miejsca pracy z, jak już wspomniano, młodymi kobietami, które często miały już większe doświadczenie zawodowe. Ostre bezrobocie wśród weteranów doprowadzało do frustracji i zwiększania się napięć, jak również powstawania szeregu organizacji kombatanckich, zwykle nastawionych także na samopomoc. Niestety, w późniejszych latach stawały się one bazą dla różnej maści dyktatorów i wodzów, chcących zmienić kształt Europy.