Rolnictwo jest działem gospodarki, który zajmuje się wytwarzaniem żywności dla człowieka i zwierząt (wytwarzanie pasz) oraz produkcją surowców pochodzenia roślinnego i zwierzęcego dla przemysłu przetwórczego.
Obejmuje ono uprawę roślin (polową i ogrodniczą), chów zwierząt i wstępną obróbkę uzyskiwanych wyrobów (np. mycie i pakowanie płodów rolniczych). Pojęć chów i hodowla zwierząt nie należy mylić. Chów zwierząt to zabiegi pielęgnacyjne (zapewnienie pożywienia, zapewnienie warunków do odpoczynku, opieki weterynaryjnej itd.), które pozwalają wykorzystywać cechy użytkowe zwierząt (uzyskiwać produkty pochodzenia zwierzęcego lub wykorzystywać ich pracę). Pojęcie hodowla oznacza doskonalenie wartości użytkowej zwierząt gospodarskich poprzez selekcję do rozrodu osobników o pożądanych cechach (w efekcie uzyskujemy określone rasy) oraz krzyżowanie międzyrasowe i międzygatunkowe (np. muł to krzyżówka klaczy konia domowego i ogiera osła).
Początki rolnictwa miały miejsce w młodszej epoce kamienia – neolicie. Rolnictwo stopniowo zastąpiło łowiectwo i zbieractwo jako dominująca forma gospodarki. Znaczenie tych zmian było tak duże, że nazywamy je rewolucją neolityczną. Początki udomowienia psa miały miejsce 15-10 tys. lat p.n.e. (są świadectwa z Syberii i Azji Zachodniej). Około 10-7 tys. lat p.n.e. udomowiono owce i kozy, a około 6 tys. lat p.n.e. świnie i bydło domowe. Uprawa roli rozpoczęła się około 8 tys. lat p.n.e. na Bliskim Wschodzie w regionie tzw. żyznego półksiężyca (łączącego Palestynę z Mezopotamią poprzez Syrię). Następnie rozwinęła się uprawa roli w Egipcie (tam, i w Azji Zachodniej opanowano uprawę pszenicy i jęczmienia), Indiach, Chinach (uprawa grochu, ryżu i prosa) oraz w Meksyku i Peru (uprawa kukurydzy, fasoli i dyni).
Z pojawieniem się rolnictwa wiązał się rozwój osiadłego trybu życia, konieczność organizacji pracy (rozwój hierarchii społecznej) oraz produkcja nadwyżek żywności (efektem wzrost liczby ludności i rozwój działalności pozarolniczej i pozałowieckiej – rzemiosła i handlu). Główne problemy pierwotnego rolnictwa to konieczność nawodnień, magazynowania zbiorów oraz problem wyjałowienia gleby.
W dolinach wielkich rzek, w których rozwinęły się wielkie cywilizacje rolnicze problem wyjałowienia gleb był rozwiązany naturalnie – przez żyzne namuły nanoszone przez wylewy rzek.
W innych obszarach (zwłaszcza leśnych) rozwinęła się początkowo gospodarka żarowa, która wiązała z wypalaniem połaci lasu pod pola, które po wyjałowieniu gleby były porzucane. Z czasem zastąpiły ją prymitywne formy zmianowania upraw (ze stosowaniem ugorów, na których wypas zwierząt prowadził do użyźniania gleby ich odchodami): dwupolówka i trójpolówka a z czasem (XVI-XVIII w.) klasyczny płodozmian bezugorowy (np. czteropolówka norfolska ze zbożami ozimymi, jarymi, roślinami okopowymi i motylkowymi).
W wieku XIX i XX nastąpił szybki rozwój rolnictwa związany z rewolucją przemysłową – miała miejsce mechanizacja rolnictwa, zastosowanie nawozów sztucznych oraz rozwój technik konserwacji żywności. W drugiej połowie XX wieku osiągnięto znaczny wzrost produkcji rolnej (i ograniczenie problemu głodu) w krajach rozwijajacych się (kraje Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej) dzięki tzw. zielonej rewolucji (wprowadzanie nowych, bardziej plennych i odpornych na szkodniki i choroby odmian roślin uprawnych i melioracje wodne). Współcześnie dalszy postęp w doskonaleniu roślin uprawnych i zwierząt hodowlanych (rzadziej) staje się możliwy dzięki inżynierii genetycznej. Uzyskiwane są tzw. organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO), z których genomu usunięto lub do których genomu wprowadzono określone geny w celu zwiększenia odporności na choroby, niekorzystne warunki pogodowe, poprawiające ich walory smakowe, produkcyjne (zwiększenie trwałości) itd. Mimo wskazywanych potencjalnych korzyści wykorzystania GMO (np. spadku zużycia herbicydów, zmniejszenia problemu niedożywienia), ich wykorzystanie spotyka się z oporem społeczeństw i pozarządowych organizacji ekologicznych, obawiających się ich niekorzystnego oddziaływania na zdrowie ludzi i zwierząt hodowlanych.
Poza funkcją wytwórczą rolnictwo spełniało też ważną rolę społeczną (w krajach rozwijających się dalej spełnia), będąc głównym miejscem zatrudnienia i źródłem dochodu dla mieszkańców państw i regionów. Rolnictwo ma też dużą rolę przestrzenną, kształtując krajobraz (w obszarach potencjalnego występowania lasów, np. w Europie jest przyczyną dominacji terenów otwartych) i wpływając na stan środowiska (np. nasilając erozję gleby i eutrofizację wód przez spływające z pól nawozy i gnojowicę).
Podstawową jednostką zajmującą się produkcją płodów rolnych (uprawą roli, chowem zwierząt i ewentualnie przetwórstwem płodów rolnych) jest gospodarstwo rolne. Posiada ono własne kierownictwo. Obejmuje ono zespół ludzi (zasoby pracy), ziemię wraz z zabudowaniami mieszkalnymi i gospodarczymi oraz inne środki produkcji (kapitał, maszyny, zwierzęta hodowlane, materiał siewny...). W Polsce dominują rodzinne gospodarstwa indywidualne, prowadzone przez członków rodziny i należące do rodziny często od wielu pokoleń.
Produkcja rolnicza jest przedmiotem badań nauk rolniczych (agronomia, zootechnika, ochrona roślin i in.). Należą one do nauk stosowanych, rozwiązujących problemy praktyczne. Nauką geograficzną, która zajmuje się rolnictwem jest geografia rolnictwa. Bada ona przestrzenne aspekty produkcji rolnej (rozmieszczenie upraw i chowu zwierząt oraz wielkość produkcji płodów rolnych na świecie oraz w państwach i regionach) oraz uwarunkowania jego rozwoju (przyrodnicze i pozaprzyrodnicze) np. wyróżniając typy rolnictwa i regiony rolnicze.