Rośliny uprawne uprawiane jako surowiec produkcyjny zakładów oraz całych galęzi przemysłu to inaczej rośliny przemysłowe.
Zaliczamy do nich:
- rośliny oleiste (np. rzepak, słonecznik, olejowiec gwinejski),
- rośliny włókniste (np. len, konopie siewne, bawełna),
- niektóre rośliny okopowe (np. ziemniak jako surowiec gorzelni – zakładów produkujących wysokoprocentowe alkohole, czy burak cukrowy przerabiany na cukier),
- rośliny lecznicze,
- rośliny olejkodajne,
- niektóre rośliny specjalne, takie jak tytoń, chmiel, kauczukowiec, czy wiklina.
Część z nich jest też klasyfikowana jako rośliny żywieniowe (rośliny oleiste, rośliny okopowe, a używki takie jak tytoń jako rośliny pseudospożywcze).
Surowce roślinne są oczywiście wykorzystywane przez przemysł spożywczy, ale z reguły nie traktujemy ich jako rośliny przemysłowe, ale rośliny żywieniowe (za wyjątkiem roślin przerabianych na etanol – zazwyczaj spożywany w postaci wysokoprocentowych alkoholi, ale też wykorzystywany w Brazylii jako paliwo, czy jako alkohol techniczny w przemyśle farmaceutycznym i jako rozpuszczalnik w przemyśle chemicznym). Rośliny włókniste dostarczają podstawowych surowców przemysłu włókienniczego. Oleje produkowane z roślin oleistych poza przeznaczeniem spożywczym stosowane są w produkcji kosmetyków, biopaliw przez przemysł paliwowy i niektórych produktów malarskich, czy lakierniczych (m.in. olej z nasion drzewa tungowego). Kauczukowiec (drzewo kauczukowe) dostarcza surowca (białe mleczko - lateks) do produkcji kauczuku naturalnego. Obecnie większość produktów gumowych wykonywana jest z zamienników kauczuku naturalnego (kauczuku syntetycznego), w dalszym jednak ciągu ma on zastosowanie w produkcji wyspecjalizowanych wyrobów, takich jak rękawice chirurgiczne. Surowce roślinne są też powszechnie stosowane przez przemysł farmaceutyczny (rośliny lecznicze – np. żeń szeń) i kosmetyczny (rośliny olejkodajne – róża, lawenda i inne).
Rośliny oleiste zawierają w suchej masie nasion lub miąższu owoców ponad 15% tłuszczów. Uzyskiwane z nich tłuszcze mogą mieć postać stałą lub płynną (oleje roślinne). Wykorzystywane są w gospodarstwach domowych (m.in. do gotowania i pieczenia) oraz w przemyśle cukierniczym i piekarniczym, konserwowym i rybnym, a także do produkcji farb, lakierów, impregnatów, kosmetyków, leków (olej z wiesiołka dwuletniego) i do smarowania silników (rzadko).
Wśród roślin oleistych największy udział w produkcji tłuszczy roślinnych mają: olejowiec gwinejski (palma oleista), którego plantacje o areale 15,9 mln ha (2010) zlokalizowane są w krajach charakteryzujących się klimatem gorącym, wilgotnym oraz soja (areał upraw 102 mln ha w 2010 roku), typowa dla klimatów podzwrotnikowych i umiarkowanych, będąca też ważnym źródłem białka (stąd jest ważnym składnikiem diety wegetariańskiej). Inne ważne rośliny oleiste to: rzepak (uprawiany na żyznych glebach w klimacie umiarkowanym, wilgotnym – powierzchnia upraw w 2010 roku wynosiła 32 mln ha), orzeszki ziemne (uprawiany w klimatach gorących, niezbyt wilgotnych – powierzchnia upraw w 2010 roku wynosiła 25,4 mln ha), słonecznik (najlepiej rosnący na żyznych glebach w klimacie umiarkowanym, kontynentalnym – areał upraw w 2010 roku wynosił 23 mln ha) i typowa dla klimatu śródziemnomorskiego oliwka (areał upraw w 2010 roku wynosił 9,6 mln ha). Wśród innych roślin oleistych (ponad 200 gatunków) można wymienić ponadto: len zwyczajny, dynię, winorośl właściwą, bawełnę, sezam indyjski, migdałowiec pospolity, kukurydzę zwyczajną, kakaowiec właściwy, czy owoce palmy kokosowej.
Rośliny dostarczające naturalne włókna do wyrobu tkanin, mat, szczotek i innych produktów to rośliny włókniste (lub inaczej włóknodajne). Ludzie wykorzystują około tysiaca roślin włóknistych. Włókna uzyskiwane są z łodyg (np. lnu), liści (np. agawa sizalska) lub włosków na nasionach (np. bawełna), czy owocach (palma kokosowa).
Największe znaczenie mają: bawełna, juta i agawa sizalska. Różne gatunki bawełny w stanie dzikim występują na słabo nawodnionych obszarach niemal wszystkich kontynentów (poza Australią). Pozyskiwane z niej (w największym stopniu z pochodzącej z Ameryki Środkowej bawełny kosmatej) włókno służy głównie do wytwarzania najbardziej popularnej w przemyśle włókienniczym tkaniny - bawełny. Bawełna jest rośliną dość wymagającą jeśli chodzi o warunki termiczne i usłonecznienie i mniej wymagające w odniesieniu do ilości wilgoci. To właśnie w klimacie gorącym (w Egipcie, Ameryce Środkowej i Indiach) jest ona od tysięcy lat uprawiana w celu produkcji lekkich tkanin. Włókna bawełny przetworzone w bawełnę strzelniczą służą do produkcji prochu strzelniczego. Areał upraw bawełny wynosił w 2010 roku 31,8 mln ha. Także juta (areał w 2010 roku 1,2 mln ha) i agawa sizalska (areał w 2010 roku 0,4 mln ha) uprawiane są w obszarach klimatu gorącego – juta w klimacie wilgotnym, agawa w klimacie suchym. Dostarczają one twardych, wytrzymałych włókien wykorzystywanych w produkcji worków, mat i powrozów.
Inne ważne rośliny włókniste to len zwyczajny, konopie siewne, rafia, czy niektóre palmy