Analizując wielkość produkcji roślinnej rolnictwa rozpatrujemy najczęściej 3 charakterystyki (odnosząc ją do określonego roku):
- powierzchnię (areał) zasiewów, sadów lub trwałych plantacji danej rośliny (w ha – hektarach: 1 ha = 100 m x 100 m),
- wielkość zbiorów, wyrażana w jednostkach masy (tony, tysiące ton, miliony ton itd.),
- wielkość plonów – miara wydajności produkcji (duże plony wynikają z optymalnego sztucznego nawożenia i stosowania środków ochrony roślin) i zaawansowania kultury rolnej, wyrażana w decytonach (dt = 0,1 tony) z hektara (dawniej w kwintalach, czyli 100 kg z hektara - q/ha).
Wielkość zbiorów może zmieniać się w kolejnych latach w efekcie wystąpienia mniej lub bardziej korzystnych warunków pogodowych rozwoju roślin uprawnych (urodzaj lub nieurodzaj) oraz zmian powierzchni zasiewów.
Analizując wielkość produkcji zwierzęcej określa się pogłowie zwierząt gospodarskich (miarą skali i intensywności produkcji zwierzęcej jest pogłowie zwierząt gospodarskich przypadające na 100 ha użytków rolnych), w przypadku pszczelarstwa liczbę rodzin pszczelich lub wielkość produkcji surowców zwierzęcych (mięsa i tłuszczu, mleka, wełny, jaj, miodu i in.). Miarami wydajności produkcji zwierzęcej są np.: mleczność krów (przeciętny roczny udój mleka od 1 krowy, wyrażony w kilogramach lub litrach), czy ilość jaj zniesionych w ciągu roku przez 1 kurę nioskę.
Produkcja zbóż na świecie wg FAOSTAT wyniosła w 2010 roku prawie 2,5 mld ton.
W roku tym spośród zbóż najwięcej zebrano kukurydzy – prawie 850 mln ton (37,2% produkcji światowej – USA, 20,8% - Chiny, 6,5% - Brazylia, 2,7% - Meksyk i Argentyna). Uprawiana jest zatem w krajach Ameryki, z których się wywodzi a na innych kontynentach w warunkach klimatu podzwrotnikowego i umiarkowanego ciepłego. Wśród ważnych eksporterów kukurydzy obok USA, Brazylii i Argentyny należy też wymienić kraje europejskie: Francję, Węgry i Ukrainę.
Znacznie mniejsze w roku 2010 były zbiory ryżu, którego uprawy skupiają się w Azji Wschodniej, południowej i Południowo-Wschodniej – ok. 701 mln ton (29,7% produkcji światowej – Chiny, 20,5% - Indie, 9,5% - Indonezja, 7,1% - Bangladesz, 5,7% - Wietnam). Spośród wspomnianych państw znaczącymi eksporterami ryżu są Wietnam i Indie. Inni eksporterzy to: Tajlandia (największy eksporter ryżu na świecie), Pakistan i USA.
Zbiory trzeciego z najważniejszych zbóż – pszenicy wyniosły w 2010 roku ponad 650 mln ton (17,7% produkcji światowej – Chiny, 12,4% - Indie, 9,2% - USA, 6,4% - Federacja Rosyjska, 6,2% - Francja). Wielkimi producentami pszenicy są też inne kraje, w których w warunkach klimatu umiarkowanego kontynentalnego i podzwrotnikowego okresowo suchego występują gleby czarnoziemne zajmowane w przeszłości przez stepy (Ukraina, Kanada, Argentyna, Australia). W sumie jednak produkcja pszenicy jest mniej skoncentrowana przestrzennie niż kukurydzy i ryżu. Najwięksi eksporterzy ziarna pszenicy to: USA, Francja, Kanada, Australia, Federacja Rosyjska i Niemcy (spośród zbóż to własnie pszenica ma największe znaczenie w obrocie mi międzynarodowym).
Zbiory pozostałych ważnych zbóż wyniosły w 2010 roku: 123,7 mln ton – jęczmień, 59 mln t – sorgo, 32,5 mln ton – prosa, 19,5 mln ton – owsa, 11,9 mln ton żyta.
Spośród spożywczych (i pastewnych) roślin bulwiastych najwięcej w 2010 roku zebrano ziemniaków – 333,7 mln ton (24,4% produkcji światowej – Chiny, 11% - Indie, 6,3% - Federacja Rosyjska, ok. 5,5% - Ukraina i USA) oraz manioku – 240,6 mln ton (17,7% produkcji światowej – Nigeria, 10,4% - Brazylia, 9,9% - Indonezja, 9,1% - Tajlandia, 6,2% - Demokratyczna Republika Kongo).
Znacznie mniejsze były w tym roku zbiory: batatów – 102 mln ton (w tym 72% produkcji w Chinach), jams – 53,8 mln ton (najwięcej w Nigerii - 63,5% wielkości zbiorów światowych) i taro – 9,4 mln ton (największa produkcja światowa w Nigerii – 31,4% światowych zbiorów, Chinach, Kamerunie i Ghanie – około kilkanaście %). Rośliny okopowe w mniejszym stopniu niż zboża są przedmiotem handlu międzynarodowego. Większość z nich jest spożywana w kraju produkcji. Największym eksporterem ziemniaków są: Francja, Niderlandy, Niemcy i Belgia, suszonego manioku – Tajlandia, zaś batatów – USA.
Spośród roślin cukrodajnych największe znaczenia ma trzcina cukrowa. Jej zbiory w 2010 roku wynosiły prawie 1,69 mld ton (z czego prawie 42,5% zebrano w Brazylii, 17,3% w Indiach i 6,5% w Chinach). Zbiory buraków cukrowych wyniosły w tym roku prawie 230 mln ton (13,9% produkcji światowej – Francja, 12,7% - USA, 10,4% - Niemcy, 9,7% - Federacja Rosyjska, 7,8% - Turcja). Handel międzynarodowy roślinami cukrodajnymi jest niewielki; są one w większości przerabiane w cukrowniach na terenie państw, w których rośliny te są zbierane, a przedmiotem handlu jest uzyskany z nich cukier. Największymi eksporterami cukru rafinowanego są: Brazylia, Tajlandia, Francja, Niemcy i Indie.
Zbiory roślin oleistych w 2010 roku wyniosły odpowiednio: soi – 265 mln ton (34,2% produkcji – USA, 25,9% - Brazylia, 19,8% - Argentyna), owoców palmy oleistej – 227 mln ton (z czego 43,1% w Indonezji i 38,7% w Malezji), rzepaku – 60 mln ton (ok. 21% produkcji – Chiny i Kanada, 11% - Indie, 9,5% - Niemcy, 8% - Francja), orzeszków ziemnych – 42 mln ton (37% produkcji światowej – Chiny, 19,6% - Indie, 9% - Nigeria, 4,5% - USA), słonecznika – prawie 31,5 mln ton (21% produkcji światowej – Ukraina, 17% - Federacja Rosyjska, ok. 7% - Chiny i Argentyna), oliwek – 19 mln ton (35,2% produkcji światowej – Hiszpania, 16,7% - Włochy, 9,5% - Grecja, 7,9% - Maroko, 7,4% - Turcja).
Najwięksi eksporterzy oleju palmowego to Indonezja i Malezja, oleju sojowego Argentyna, USA i Brazylia, oleju rzepakowego – Kanada, oleju z orzeszków ziemnych (i samych orzeszków ziemnych) – Argentyna, Indie i Senegal, oleju słonecznikowego – Ukraina (zaś pestek słonecznika Węgry, Bułgaria i Rumunia), a oliwy z oliwek – Hiszpania i Włochy.
Zbiory włókien bawełny – najważniejszej rośliny włóknistej – w 2010 roku wyniosły 23 mln ton (25,2% produkcji światowej – Chiny, 24% - Indie, 16,6% - USA, 7,9% - Pakistan). Zbiory włókien juty wyniosły 2,8 mln t (z czego 63,6% zebrano w Indiach a 32,6% w Bangladeszu). Wielkość zbiorów sizalu (włókna agawy sizalowej) wynosiła w 2010 roku 0,36 mln ton (z tego 67,8% w Brazylii).
Najwięksi eksporterzy włókien bawełny to USA i Indie, juty – Bangladesz, a sizalu – Brazylia, Kenia i Tanzania.
Wśród uprawianych warzyw w 2010 roku najwięcej zebrano: pomidorów (152 mln ton: 30,7% Chiny, 8,4% USA, 8,2% Indie), cebuli (78,7 mln ton: 27,5% Chiny, 19,2% Indie), kapusty i gatunków pokrewnych (63,3 mln ton, w tym 47,6% zebrane w Chinach), ogórków (62,7 mln ton, w tym Chiny 72,8%), bakłażanów (44,3 mln ton: 60,4% - Chiny, 23,8% - Indie) i marchwi (33,5 mln ton, w tym 46,3% w Chinach).
Najpopularniejszymi z uprawianych na świecie owoców są banany. W 2010 roku zebrano ich 105 mln ton, najwięcej w Indiach (28,2% zbiorów światowych), w Chinach (9%), Brazylii (6,6%) i Indonezji (5,4%). Poza najczęściej uprawianymi bananami deserowymi uprawia się również plantany – banany do gotowania, popularne zwłaszcza w krajach afrykańskich. Głównym przedmiotem obrotu międzynarodowego są banany deserowe z grupy odmian Cavendish. Główni ich eksporterzy to: Ekwador, Filipiny, Kolumbia i Kostaryka.
W 2010 roku zebrano również prawie 70 mln ton jabłek, najwięcej w Chinach (47,5% produkcji światowej), które są również największym ich eksporterem (największym eksporterem zagęszczonego soku jabłkowego była w 20120 roku Polska).
W roku tym zebrano też prawie 69 mln ton pomarańczy, najwięcej w Brazylii (26,8% produkcji światowej), USA (10,8%), Indiach (8,6%), Chinach (7,8%) i Hiszpanii (4,5%). Hiszpania jest też największym eksporterem tych owoców na świecie, podczas gdy największym eksporterem soku pomarańczowego jest Brazylia.
Winogrona (winna latorośl) produkowane są celu bezpośredniego spożycia (winogrona deserowe) oraz produkcji rodzynek i wina. W 2010 roku zebrano ich prawie 67 mln ton, najwięcej w Chinach (12,8% produkcji światowej), Włoszech (11,6%), USA (10,1%) i Hiszpania (9,1%). Najwięcej owoców eksportują: Chile i Wlochy, rodzynek: Turcja i USA, a wina: Włochy, Hiszpania i Francja (chociaż to ta ostatnia ma z tego eksportu największe przychody).
Największe znaczenie wśród używek mają: kawa (w 2010 roku wyprodukowano 8,3 mln ton), tytoń (6,8 mln ton), herbata (4,5 mln ton) i kakao (4,3 mln ton). Najwięksi producenci kawy to: Brazylia, Wietnam, Indonezja i Kolumbia (łącznie 63% produkcji światowej), tytoniu: Chiny, Indie, Brazylia i USA (łącznie 69,7%), herbaty: Chiny, Indie, Kenia i Sri Lanka (łącznie 69,5%) a ziarna kakaowego: Wybrzeże Kości Słoniowej (Côte d'Ivoire), Indonezja, Ghana i Nigeria (łącznie 74%).
Należy też pamiętać, że w wielu regionach świata (zazwyczaj charakteryzujących się niestabilną sytuacją polityczną) ważnym źródłem dochodu dla rolników są rośliny służące do produkcji narkotyków (w Afganistanie, Kolumbii, Złotym Trójkącie – pogranicze Laosu, Birmy i Tajlandii) – mak, konopie indyjskie, koka (krasnodrzew pospolity).
Często jednak państwa, w których zbiory danej rośliny uprawnej są mniejsze niż u największych jej producentów dostarczają na rynek surowca bardziej cenionego (np. najbardziej cenione są najdłuższe włókna bawełny pochodzące z upraw m.in. w Egipcie i Sudanie, z kolei do najbardziej cenionych odmian kawy na świecie należą: indonezyjska Kopi Luwak, jamajska Blue Mountain, hawajska Kona, arabska Jemen Matari, etiopska Sidamo, czy kawy kenijskie).
Podsumowując problem rozmieszczenie obszarów produkcji poszczególnych płodów rolnych wyraźnie widoczna jest ich powiązanie z warunkami klimatycznymi. Pokazuje to poniższa tabela.
Największe pogłowie wśród dużych zwierząt gospodarskich ma bydło rogate – prawie 1,5 mld sztuk. Największe pogłowie bydła rogatego mają Indie (210 mln sztuk – łącznie z bawołami ponad 300 mln sztuk) i Brazylia (209 mln sztuk), Chiny (121 mln sztuk) i USA (94 mln sztuk). To USA są jednak największym producentem wołowiny i mleka na świecie (Indie, w których religia zabrania hinduistom zabijać tych zwierząt znajdują się w tej dziedzinie produkcji wołowiny 11 miejscu, a mleka na 2 miejscu).
Pogłowie owiec wynosiło wtedy ponad 1,1 mld sztuk. Najwięcej owiec hodowano w Chinach (15,7% populacji światowej), Indiach (6,5%), Australii (6%), Sudanie i Iranie (>4%). Wynika to z tradycji religijnych (zakaz spożywania wieprzowiny w krajach muzułmańskich) i kulinarnych (jagnięcina jest popularna w Wielkiej Brytanii i krajach związanych z nią kulturowo).
Pogłowie innego zwierzęcia hodowlanego również często hodowanego w krajach klimatu suchego – kozy – wynosiło w 2010 roku 970 mln sztuk. Najwięcej kóz hodowano w Chinach i Indiach, nieco mniej w Pakistanie, Nigerii i Sudanie.
Pogłowie świń wynosiło w 2010 roku mniej więcej tyle samo, co kóz – 972 mln sztuk. Z tego aż 48% wynosiło pogłowie świń w Chinach. Duże pogłowie świń mają też: USA, Brazylia, Wietnam, Niemcy i Hiszpania.
Spośród ptactwa domowego najliczniejsze były kury – 20 mln sztuk, najwięcej w Chinach, USA i Brazylii, następnie kaczki – 1,25 mln sztuk (prawie 2/3 pogłowia w Chinach), indyków – 460 tys. sztuk (około polowy w USA) i gęsi – 378 tys. sztuk (najwięcej w Chinach).