Obszary polarne kuli ziemskiej określane są jako: Arktyka (na półkuli północnej) oraz Antarktyka (na półkuli południowej). W obszarach tych występuje zjawisko dnia i nocy polarnej.
Arktyka to obszar otaczający Biegun Północny. Nazwa regionu pochodzi od greckiego słowa arktos – znaczącego niedźwiedzia; gwiazdozbiory Wielkiej Niedźwiedzicy i Małej Niedźwiedzicy (ten drugi z Gwiazdą Polarną) znajdują się w północnej części sfery niebieskiej.
Według jednej z definicji Arktyka obejmuje obszar na północ od północnego koła podbiegunowego.
Według innej definicji jest to obszar, na którym średnia temperatura najcieplejszego miesiąca nie przekracza +10°C (klimatyczna północna granica lasu).
W jej centralnej części znajduje się Morze Arktyczne/Ocean Arktyczny pokryty lodem morskim o grubości średnio kilku metrów i maksymalnie do ok. 20 m.
Obrzeża Arktyki (wybrzeża Ameryki Północnej, Eurazji przylegające do Oceanu Arktycznego) zamieszkane są przez różne ludy zajmujące się tradycyjnie polowaniami na organizmy morskie i koczowniczym pasterstwem reniferów (w Eurazji) – Inuici/Eskimosi, Nieńcy, Czukcze.
Państwa, których terytoria przylegają od południa do Morza Arktycznego i do których należą wyspy arktyczne, wysuwają w ostatnich latach roszczenia terytorialne do wód i dna Oceanu Arktycznego. Potencjalnie jest to bowiem miejsce występowania bogatych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, które w przypadku stopienia się lodów morskich staną się dostępne do eksploatacji. Roszczenia wysuwają: USA, Kanada, Dania (należy do niej Grenlandia), Norwegia i Rosja.
Antarktyka to obszar wokół Bieguna Południowego na południe od równoleżnika 60° szerokości geograficznej południowej (według Traktatu Antarktycznego). Czasami jako granicę Antarktyki przyjmuje się też strefę konwergencji (zbieżności) antarktycznej. W obszarze tym chłodne powierzchniowe morskie wody antarktyczne spotykają się z cieplejszymi wodami subantarktycznymi i jako gęstsze zanurzają się pod nie.
Antarktyka obejmuje pokryty niemal w całości lądolodem kontynent Antarktydy (o powierzchni ok. 14 mln km2), otaczające ją morza i wody oceaniczne (czasami nazywane Oceanem Południowym) oraz wyspy antarktyczne.
Antarktyka ani Antarktyda nie były zasiedlone przez ludzi. Odkryto je dopiero w XIX wieku. Na wyspach antarktycznych zakładano na przełomie wieku XIX i XX bazy wielorybnicze. Obecnie istnieją tam badawcze stacje antarktyczne różnych państw. Nazwa Antarktyka jest sojego rodzaju opozycją nazwy Arktyka (Ant-Arktyka).
Traktat Antarktyczny z roku 1959 zamraża roszczenia terytorialne do obszaru Antarktyki. Zapewnia on całej ludzkości prawo do pokojowego wykorzystania Antarktydy (gł. do prowadzenia badań naukowych oraz ograniczone wykorzystanie gospodarcze – rybołówstwo i turystyka). Zabrania się prowadzenia w regionie działań o charakterze militarnym oraz zanieczyszczać środowisko. Traktat miał obowiązywać 30 lat, ale przedłużono jego obowiązywanie kolejnych 50 lat.