Problem ubóstwa i głodu na świecie - rejony, kraje, statystyki

Według Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) dobowa wartość kaloryczna pokarmów wystarczająca dla normalnego funkcjonowania organizmu dorosłego człowieka wynosi 2500 kcal (wartość pożądana to 2700 kcal). Są to oczywiście wartości uśrednione. Więcej energii potrzebują mieszkańcy umiarkowanej i zimnej strefy klimatycznej niż mieszkańcy strefy gorącej. Podobnie zapotrzebowanie energetyczne osób wykonujących ciężkie prace fizyczne jest większe niż osób wykonujących pracę biurową.

GłódNiedożywienie to stan organizmu będący skutkiem niedoboru (często długotrwałego) składników pokarmowych (gł. tłuszczów i węglowodanów), jak również niedoboru określonych składników (białka, witamin, soli mineralnych) w spożywanych pokarmach. Skutkiem niedożywienia jest zazwyczaj utrata masy ciała, znaczne osłabienie organizmu, apatia lub rozdrażnienie. Brak w pożywieniu określonych substancji odżywczych prowadzi do chorób z tym związanych (np. choroba kwashiorkor wywołana niewystarczającą ilością białek w diecie, czy krzywica wywołana brakiem witaminy D). Niedożywienie dotykające dzieci w wieku przedszkolnym może powodować nieodwracalne wady rozwojowe.

 

Niedożywienie na świecie 
Niedożywienie na świecie w procentach (dane 2006); autor: Lobizón (23.03.2007), źródło wikipedia.org

 

W przeszłości klęski głodu były częste w różnych regionach Ziemi. Wynikały zazwyczaj z niskich plonów (np. jako skutek plagi szarańczy, czy innych klęsk żywiołowych) lub padania stad. Głód wiązał się też często z wojną – strony konfliktu często niszczyły nie zebrane plony na polach. Wojny (zwłaszcza w XIX i XX wieku) odciągały ludność rolniczą od pracy na roli. Czasami głód był też traktowany jako narzędzie eliminacji przeciwników politycznych – wielki głód na Ukrainie w latach 1932-33, który pochłonął 3-6 mln ofiar pozwolił Józefowi Stalinowi pozbyć się problemu bogatych chłopów – kułaków, zwłaszcza narodowości ukraińskiej. W Irlandii w latach 1845-49 doszło do klęski głodu na skutek zarazy głównej rośliny żywieniowej – ziemniaków. Kryzys żywnościowy nasilony został przez liberalny rząd brytyjski (Irlandia była wtedy prowincja brytyjską), który z przyczyn ideologicznych (liberalizm ekonomiczny ogranicza interwencyjną działalność władz państwowych w gospodarce) nie wspomógł głodujących. Głód spowodował spadek liczby ludności Irlandii o 2,5 mln ludzi (prawie 1/3 ludności z 1845 roku), głównie na skutek emigracji do Ameryki, ale też śmierci głodowej.

Współcześnie głód jest zjawiskiem rzadszym. Pojawia się jako skutek wojen oraz klęsk żywiołowych (np. susza w Afryce Wschodniej – gł. Somalia w 2011 roku, czy powódź w Pakistanie w 2010 roku).

Częstszym zjawiskiem jest niedożywienie. O ile problem głodu dotyczy przede wszystkim państw rozwijających się, o tyle problem niedożywienia dotyczy również części populacji krajów rozwiniętych (np. w Polsce, gdzie w 2010 roku dożywiania wymagało 130 tys. dzieci). W krajach tych dotyczy on najuboższych grup społeczeństwa.

Wg statystyk FAO obecnie (2013 r.) 870 mln ludzi na świecie cierpi z powodu braku wystarczającej ilości pokarmu. Wartość ta jest mniejsza o 130 mln niż w roku 1990, ale malejący trend liczby ludzi głodujących na świecie osłabł od 2008 roku. Większość z nich (98%) żyje w krajach rozwijających się, najwięcej ludzi głodujących żyje w regionie Azji i Pacyfiku (ok. 560 mln). Największym problemem niedożywienie jest jednak w krajach afrykańskich na południe od Sahary, gdzie problem ten dotyka powyżej 35% populacji ludzkiej (również w Jemenie i Afganistanie). Głód i niedożywienie w dużym stopniu dotyka dzieci. Szacuje się, że jedna szósta dzieci mieszkających w krajach rozwijających się cierpi na niedowagę. Niedożywienie i głód odpowiada za 2,6 mln zgonów dzieci w wieku do 5 lat.

Należy też mieć świadomość, że obecna produkcja żywności na świecie wystarczyłaby dla zapewnienia wszystkim mieszkańcom Ziemi wymaganej dobowej ilości energii. Wielkość produkcji żywności jest jednak regionalnie zróżnicowana. Ponadto jest ona towarem, który producenci wytwarzają w celu sprzedaży. Bardzo często w obszarach, gdzie występuje niedożywienie, obserwujemy również niewystarczającą produkcję żywności. Lokalne władze nie są w stanie (lub nie chcą) zakupić żywności dla potrzebujących. W przypadku klęsk głodu sytuacja jest nieco łagodzona dzięki dostarczaniu żywności z przez organizacje humanitarne. Na drugim biegunie problemów związanych z nierównowagą w produkcji żywności i wyżywienia społeczeństw znajduje się zjawisko nadwagi i otyłości (według WHO w roku 2008 problem ten dotykał około 500 mln ludzi na Ziemi), występujące głównie w krajach rozwiniętych (ale tez np. w krajach arabskich – naftowych).

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

  • Umieralność i zagrożenia zdrowia na świecie

    Całkowity współczynnik umieralności (wyrażony jako ilość zgonów w danym okresie w przeliczeniu na 1000 mieszkańców jakiegoś obszaru) jest zróżnicowany przestrzennie. W 2011 roku (według danych OECD) największe wartości współczynnika obserwowano w krajach afrykańskich na południe... Więcej »

  • Eksplozja demograficzna i starzenie się społeczeństw - problemy demograficzne i ich skutki

    Eksplozja demograficzna to gwałtowny (zachodzący w okresie kilku dziesięcioleci) wzrost liczby ludności jakiegoś obszaru. Jest on wynikiem dużego spadku umieralności (zwłaszcza małych dzieci i niemowląt), przy utrzymującej się dużej rodności. Efektem są wysokie wartości współczynnika przyrostu naturalnego... Więcej »

  • Fazy i model przejścia demograficznego i epidemiologicznego

    Przejście demograficzne (model transformacji demograficznej) to opis zmian od społeczności ludzkiej charakteryzującej się wysokim współczynnikiem urodzeń i zgonów do społeczności odznaczającej się niskim współczynnikiem śmiertelności i urodzeń oraz opis zmian przyrostu naturalnego z tym związanych. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 2 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01