Antarktyka to obszar wokół Bieguna Południowego, obejmujący kontynent Antarktydy wraz z okrywającym go lądolodem oraz otaczającymi go wyspami i wodami (czasami określanymi jako Ocean Południowy). Do Antarktyki zaliczamy między innymi następujące wyspy i archipelagi wysp: Szetlandy Południowe, Orkady Południowe, Georgia Południowa, Sandwich Południowy, Wyspy Kerguelena i Wyspy Crozeta. Wschodnia część kontynentu (leżąca na półkuli wschodniej) ma zwartą linię brzegową, z kilkoma tylko zatokami. W części zachodniej (leżącej na półkuli zachodniej) zaznacza się Półwysep Antarktyczny, sięgający w stronę południowego krańca Ameryki Południowej. Jest to jedyny obszar kontynentu Antarktydy sięgający poza Koło podbiegunowe południowe (szerokość geograficzna przylądka Prime Head - 63°12’48’’S). To właśnie wzdłuż wybrzeży zachodniej części kontynentu wyróżniono kilka mórz przybrzeżnych: Morze Weddella, Morze Rossa, Morze Bellinghausena i Morze Amundsena.
Antarktyda położona jest w środkowej części płyty antarktycznej. Większość kontynentu została ukształtowana w triasie i wchodziła w skład południowego kontynentu Gondwany. Do oligocenu Antarktyda była połączona z Australią. Na kontynencie znajdują się trzy główne jednostki geologiczne: prekambryjska platforma antarktyczna, młoda platforma paleozoiczna oraz strefa fałdowań alpejskich (m.in. góry Półwyspu Antarktycznego ą przedłużeniem Andów). Na Antarktydzie odkryto wiele bogactw mineralnych: węgiel kamienny, ropę naftową, złoto, platynę, miedź. Ustalenia traktatu antarktycznego (1959) zakazują jednak wydobycia minerałów, co najmniej do roku 2048, z myślą o przyszłych pokoleniach. Zachodnia część Antarktydy jest też obszarem aktywnym sejsmicznie i wulkanicznie. Na archipelagach Sandwich Południowy i Szetlandy Południowe rejestrowane są trzęsienia ziemi. Najbardziej znanym wulkanem Antarktydy jest Erebus. Jest on aktywny (ostatnia erupcja w 2012 roku), położony na Wyspie Rossa na Morzu Rossa. Ma wysokość około 3 794 m n.p.m. W kraterze wulkanu znajduje się stałe jezioro lawowe.
Antarktyda bez uwzględnienia lądolodu jest jednym z niższych kontynentów, dominują nizinne równiny, nie przekraczające 300 m ponad obecny poziom morza. Część równin znajduje się poniżej poziomu morza (bez lądolodu tworzyłyby więc zatoki, morza szelfowe i depresje – oczywiście zanik lądolodu spowodowałby izostatyczne podniesienia się znajdującego się pod nim lądu). Obecność lądolodu antarktycznego powoduje jednak, że Antarktyda jest średnio najwyższym kontynentem – 2 040 m n.p.m. Nad powierzchnię lądolodu (średnia miąższość , maksymalna grubość 4 776 m) wystają jako nunataki szczyty gór antarktycznych. Głównym łańcuchem górskim Antarktydy są Góry Transantarktyczne. Ciągną się one na długości 3 200 km od wybrzeży Morza Rossa do wybrzeży Morza Weddella i dzielą kontynent na Antarktydę Wschodnią i Antarktydę Zachodnią. Najwyższym szczytem Gór Transantarktycznych jest Góra Kirkpatricka (4 528 m n.p.m). Najwyższy szczyt kontynentu Masyw Vinsona położony jest w zachodniej części Antarktydy, w Górach Ellswortha. Jego wysokość wynosi 4 892 m n.p.m.
Cechą charakterystyczną powierzchni Antarktydy jest pokrywający ją lądolód. Średnia grubość (miąższość) lodu wynosi 2 700 m maksymalna zaś 4 776 m. Powierzchnia lądolodu wynosi ok. 13,3 mln km2. Objętość lodu wynosi 32,4 mln km³ - lądolód antarktyczny skupia więc 90% światowego lodu i 70% wody słodkiej na Ziemi. W obrębie lądolodu wyróżniają się strumienie lodowe, charakteryzujące się znacznie większą prędkością spływu ku wybrzeżom niż otaczający lód (średnio 200 m/rok).
U wybrzeży Antarktydy
