Regiony turystyczne Polski - podział, charakterystyka

Wiesław Kaprowski wyróżnił w obszarze Polski 11 regionów turystycznych:

- nadbałtycki – region nadmorski, w którym rozwinęła się sezonowa, letnia turystyka masowa, nastawiona na korzystanie z kąpieli słonecznych i morskich,
liczne miejscowości turystyczne (Świnoujście, Międzyzdroje, Mielno, Łeba, Jastrzębia Góra, Władysławowo, Krynica Morska i inne) – w powiatach nadmorskich zlokalizowano najwięcej w kraju obiektów noclegowych (obok dużych miast i niektórych powiatów górskich),
przyrodnicze ciekawostki to wybrzeża niskie/plażowe z ruchowymi wydmami (w okolicy Łeby) oraz wybrzeża wysokie/klifowe (m.in. na wyspie Wolin i w Gdyni),
2 ośrodki miejskie, w których występuje nagromadzenie zabytków architektury i pamiątek historii - Gdańsk z Sopotem i Szczecin, inny wybitny zabytek architektury – zamek krzyżacki w Malborku, siedziba wielkich mistrzów);

- pomorski – region pojezierny na zapleczu polskiego wybrzeża, cenny przede wszystkim przyrodniczo (m.in. sosnowe Bory Tucholskie, Pojezierze Kaszubskie z jeziorami rynnowymi i wzniesieniami morenowymi, rzeka Drawa – jeden z popularniejszych szlaków kajakowych) i etnograficznie (folklor kaszubski – muzeum etnograficzne we Wdzydzach Kiszewskich), liczne zamki krzyżackie (np. w Gniewie);

- mazurski – region pojezierny, największe jeziora w Polsce w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich – główny w kraju obszar rozwoju żeglarstwa jachtowego i turystyki motorowodnej, również popularne szlaki kajakowe (np. szlak Krutyni),
wybitne zabytki architektury w Toruniu (pozostałości średniowiecznego miasta handlowego), liczne zamki krzyżackie (m.in. w Reszlu), barokowy ośrodek pielgrzymkowy w Świętej Lipce, ośrodek pielgrzymkowy w Gietrzwałdzie, pole Bitwy pod Grunwaldem;

- wielkopolski – region nizinny, w północnej części jeziora polodowcowe (Pojezierza: Lubuskie, Wielkopolskie i Leszczyńskie),
liczne zabytki archeologiczne (Biskupin, Ostrów Lednicki) i zabytki architektury – najwięcej w Poznaniu, ale również w Gnieźnie (katedra i arcydzieło rzeźby średniowiecznej - Drzwi Gnieźnieńskie), Strzelnie (jeden z niewielu w Polsce kościołów w stylu romańskim), Kórniku (neogotycki zespół parkowo-pałacowy), Łagowie (zamek joannitów),
ośrodek kultu maryjnego w Licheniu, najbardziej znane uzdrowisko nizinne w Ciechocinku;

- mazowiecki – region nizinny- obszar rzeźby staroglacjalnej (bez jezior), przyrodniczo cenna dolina środkowej Wisły (rzeka jest nieuregulowana, niemalże dzika), Puszcza Kampinoska (bory świerkowe i podmokłe lasy łęgowe);
nagromadzenie zabytków i muzeów w stolicy Polski – Warszawie, w mniejszym stopniu w dawnej stolicy Mazowsza – Płocku, cenne obiekty również w Nieborowie i Arkadii (zespół pałacowy z parkiem romantycznym), Żelazowa Wola – miejsce urodzin Fryderyka Chopina, w Warszawie co roku odbywa się Międzynarodowy Konkurs im. Fryderyka Chopina;

- podlaski – region nizinny, cenne obiekty przyrodnicze (Puszcza Białowieska – ostoja żubra, jedna z ostatnich naturalnych puszcz Europy, podmokła dolina Biebrzy – ostoja ptaków wodnych i łosia),
wybitne obiekty kultu związane z różnymi wyznaniami – sanktuarium rzymsko-katolickie w Kodeniu, prawosławne centrum pielgrzymkowe na Górze Grabarce, meczet w Kruszynianach, synagoga w Tykocinie,
zespoły pałacowe: Ogińskich w Siedlcach i Branickich w Białymstoku;

- lubelski – obszar wyżynno-nizinny – przyrodniczo najciekawsze są: okolice Kazimierza Dolnego (kraniec Małopolskiego Przełomu Wisły, liczne wąwozy lessowe), Roztocze oraz Pojezierze Łączyńsko-Włodawskie,
nagromadzenie zabytków architektury w: Zamościu (renesansowe miasto wewnątrz systemu fortyfikacji), Lublin i Kazimierz Dolny nad Wisłą (zabytki gotyckie, renesansowe i manierystyczne), zespoły pałacowe w Puławach i Kozłówce, uzdrowisko w Nałęczowie,
muzeum w Majdanku (dawny niemiecki obóz koncentracyjny i obóz zagłady);

- małopolski – obszar wyżynny i kotlinny, rzeźba krasowa Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (np. Maczuga Herkulesa w Dolinie Prądnika) i Niecki Nidziańskiej (kras gipsowy), gołoborza i Puszcza Jodłowa Gór Świętokrzyskich, dąb Bartek koło Zagnańska w Górach Świętokrzyskich,
najcenniejsze zabytki architektury i pamiątki historyczne w Krakowie, Wieliczce i Bochni (podziemne kopalnie soli o historii sięgającej Średniowiecza) oraz w Sandomierzu, ale również w Tarnowie, Rzeszowie, Łańcucie, Jarosławiu i Przemyślu
liczne zamki i ruiny zamków (np. w Chęcinach, Ogrodzieńcu, Pieskowej Skale),
ośrodki pielgrzymkowe – Częstochowa, Święty Krzyż, Kraków (m.in. Łagiewniki, a dla Żydów cmentarz Remuh), Leżajsk;

- śląski – nizinno-wyżynny, ostoja ptaków wodnych – Stawy Milickie,
liczne zabytki architektury (zabytkowe kościoły i protestanckie zbory – np. Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, klasztory, zamki i pałace), największe nagromadzenie we Wrocławiu, ale również w Trzebnicy, Opolu, Lubiążu, Pszczynie i innych miejscach,
hitlerowski obóz koncentracyjny i obóz zagłady Oświęcim-Brzezinka (Auschwitz-Birkenau),
ośrodki pielgrzymkowe – Góra Świętej Anny i Piekary Śląskie,
zabytki techniki na Górnym Śląsku (zabytkowa sztolnia w Tarnowskich Górach, muzeum górnictwa węglowego w Zabrzu);

- sudecki - górski, najciekawsze pasma górskie – Karkonosze (ze Śnieżką, najwyższym szczytem Sudetów – 1 602 m n.p.m., wyraźne piętra roślinne, ostańce granitowe, torfowiska, kotły polodowcowe) i Góry Stołowe (grawitacyjne i erozyjne formy piaskowcowe mające charakter skalnych miast – Szczeliniec Wielki, Błędne Skały),
liczne miejscowości uzdrowiskowe – Cieplice Śląskie-Zdrój, Szczawno-Zdrój, Kudowa-Zdrój, Lądek-Zdrój,
ośrodki sportów zimowych – Szklarska Poręba, Karpacz, Zieleniec i inne (jedna z największych w kraju ilość obiektów noclegowych - Kotlina Kłodzka i powiat jeleniogórski),
liczne zabytki w: miastach (Jelenia Góra, Wałbrzych ) oraz jako zamki i pałace (np. zamek w Książu, pałace Kotliny Jeleniogórskiej), czy wreszcie fortyfikacje (Srebrna Góra, Kłodzko);

i karpacki – górski, najciekawszym pasmem górskim są Tatry (najwyższe w Polsce góry – Rysy 2 499 m n.p.m.m., jedyne w Polsce góry o rzeźbie alpejskiej z licznymi jeziorami polodowcowymi i wyraźnie zaznaczoną piętrowością roślinną), inne ciekawe obszary to: Pieniny z malowniczym Przełomem Dunajca oraz Bieszczady z połoninami (łąkami górskimi) i Jeziorem Solińskim (centrum rozwoju żeglarstwa jachtowego),
ośrodki sportów zimowych – Szczyrk, Zakopane, Bukowina Tatrzańska, Krynica (dużo miejsc noclegowych na Podtatrzu, w Beskidzie Śląskim i w Beskidzie Sądeckim),
uzdrowiska – Rabka, Szczawnica, Muszyna, Krynica Górska-Zdrój,
obszary ciekawe etnograficznie – folklor góralski, najbardziej znany jest folklor górali podhalańskich – zabytkowe budownictwo wiejskie np. w Chochołowie i Zakopanem,
zabytki architektury: centra pielgrzymkowe (Wadowice, Kalwaria Zebrzydowska, Stary Sącz), zamki (np. Czorsztyn, założenie zamkowo-pałacowe w Nowym Wiśniczu), drewniane kościoły (np. Debno Podhalańskie) i cerkwie łemkowskie (np. Kwiatoń).

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

Komentarze (3)
Wynik działania 1 + 3 =
krystyna
2018-05-16 06:57:17
Haha dobre
sssrrr
2018-05-07 10:15:32
Mati
Mati
2015-11-27 06:54:13
Radom,w jakim lezy regionie?
Ostatnio komentowane
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59
Latwe
• 2025-01-15 18:41:38
super
• 2024-12-21 22:05:33
ok
• 2024-12-15 19:31:35