Mitochondria to organelle o owalnym lub cylindrycznym kształcie mające od 2 do 8 µm długości. Występującą praktycznie we wszystkich rodzajach komórek eukariotycznych (roślinnych, zwierzęcych, grzybów i większości protistów). Ich liczba zależy od aktywności metabolicznej komórki. W komórkach, które zużywają duże ilości energii ich liczba może sięgać od kilku set (w komórkach mięśni poprzecznie prążkowanych, komórkach kanalików nerkowych) do nawet kilku tysięcy (w komórkach wątroby). Komórka drożdży w czasie oddychania beztlenowego zawiera tylko jedno duże mitochondrium.
Każde mitochondrium otoczone jest dwiema błonami białkowo-lipidowymi oddzielonym przestrzenią międzybłonową. Zewnętrzna błona jest gładka i wysoce przepuszczalna dla jonów. Błona wewnętrzna (słabo przepuszczalna) tworzy liczne poprzeczne wpuklenia zwane grzebieniami mitochondrialnymi, które zwiększają jej powierzchnię. Wnętrze mitochondrium wypełnia macierz mitochondrialna (matrix), w której znajdują się niewielkie koliste cząsteczki mitochondrialnego DNA, rybosomy oraz enzymy (cyklu Krebsa, β-oksydacji).
 |
| Budowa mitochodrium |
Funkcją mitochondriów jest wytwarzanie energii, która zostaje zmagazynowana w postaci wiązań ATP. W mitochondriach zachodzą główne etapy oddychania tlenowego (cykl Krebsa w macierzy i łańcuch oddechowy w wewnętrznej błonie mitochondrium) oraz β-oksydacja kwasów tłuszczowych.
Porównanie mitochondriów z chloroplastami
Podobieństwa:
Mitochondria i chloroplasty:
• otoczone są podwójnymi błonami
• zawierają własny materiał genetyczny (w postaci kolistych cząsteczek DNA)
• posiadają własne rybosomy (dzięki czemu produkują część swoich białek)
• mogą dzielić się niezależnie od podziałów komórki
• mają podobną wielkość
Różnice:
W mitochondriach i chloroplastach zachodzą przeciwstawne procesy.
|
Porównanie procesów zachodzących w mitochondriach i chloroplastach |
|
|
Mitochondria – oddychanie komórkowe |
Chloroplasty - fotosynteza |
|
Proces kataboliczny – wyzwala się energia, która zostaje zmagazynowana w postaci ATP |
Proces anaboliczny – wymaga dostarczenie energii świetlnej |
|
Substraty – glukoza (C6H12O6), tlen (O2) |
Substraty – woda (H2O) , dwutlenek węgla (CO2) |
|
Produkty – woda (H2O) , dwutlenek węgla (CO2) |
Produkty – glukoza (C6H12O6), tlen (O2) |