Komórka jest podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalną każdego organizmu. Komórki różnią się wielkością (przeciętna wielkość zawiera się w przedziale od 1 do 100 µm), kształtem (kuliste, walcowate, wielościenne, wieloboczne) i funkcją.
W komórce wyróżnić możemy:
• składniki plazmatyczne: błona komórkowa, siateczka śródplazmatyczna, rybosomy, aparat Golgiego, lizosomy, cytoplazma, mitochondria, chloroplasty, jądro komórkowe, błona wakuoli
• składniki nieplazmatyczne: ściana komórkowa, sok wewnątrz wakuoli
W zależności od obecności jądra komórkowego wyróżniamy dwa rodzaje komórek:
• prokariotyczne – charakteryzujące się brakiem jądra komórkowego
 |
| Budowa komórki prokariotycznej |
• eukariotyczne – charakteryzujące się obecnością jądra komórkowego; do komórek eukariotycznych zaliczany komórki roślin, zwierząt i grzybów (więcej o komórkach eukariotycznych w TUTAJ.
Porównanie komórki prokariotycznej i eukariotycznej
|
Podobieństwa /różnice |
Komórka prokariotyczna |
Komórki eukariotyczne |
||
|
Roślina |
Zwierzęca |
Grzybów |
||
|
Wielkość |
Mniejsze (kilka µm) |
Większe (od kilkunastu do kilkudziesięciu µm) |
||
|
Metabolizm |
Tlenowy i beztlenowy |
Głównie tlenowy |
||
|
Poziom organizacji |
Jednokomórkowe |
Jednokomórkowe i wielokomórkowe |
||
|
Budowa komórki |
Prosta budowa |
Złożona budowa |
||
|
Błona komórkowa |
+ |
+ |
+ (zawiera cholesterol) |
+ |
|
Siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka |
- |
+ |
||
|
Rybosomy |
+ rybosomy mniejsze (70 S) |
+ rybosomy obecne w cytoplazmie (80 S) i w organellach półautonomicznych |
||
|
Aparat Golgiego |
- |
+ |
||
|
Lizosomy |
- |
- |
+ |
+ |
|
Peroksysomy |
- |
+ |
||
|
Glioksysomy |
- |
+ (w komórkach roślin wyższych) |
- |
- |
|
Wakuola (wodniczka) |
- |
+ |
- wodniczki trawienne |
+ |
|
Cytoplazma |
+ brak cytoszkieletu |
+
|
||
|
Mitochondria |
- |
+ |
||
|
Chloroplasty |
- Odpowiednikiem są ciałka chromatoforowe |
+ |
- |
- |
|
Ściana komórkowa |
+ |
+ |
- |
+ |
|
Jądro komórkowe |
- odpowiednikiem jądra jest nukleoid |
+
|
||