Układ hormonalny człowieka składa się z gruczołów dokrewnych oraz tkanek i pojedynczych komórek, które produkują substancje regulatorowe, czyli hormony. Układ ten nazywany jest też czasem układem wewnątrzwydzielniczym, ponieważ w przeciwieństwie do gruczołów rozmieszczonych w skórze (np. potowych, czy łzowych), które uwalniają substancje na zewnątrz ciała, gruczoły dokrewne wydzielają hormony do wnętrza organizmu. Gruczoły dokrewne, jak sama nazwa wskazuje nie posiadają przewodów wyprowadzających, dlatego powstające w nich hormony trafiają bezpośrednio do krwi. Pomimo tego, że gruczoły rozsiane są po całym organizmie i nie są ze sobą powiązane anatomicznie, to kontaktując się ze sobą za pośrednictwem krwi i płynów jam ciała tworzą spójny i dobrze funkcjonujący system. Układ dokrewny pozostaje w ścisłej współpracy z układem nerwowym, bowiem jego praca jest kontrolowana i koordynowana przez podwzgórze, które jest częścią międzymózgowia.
Funkcje układu dokrewnego:
1. przy współudziale układu nerwowego reguluje pracę wszystkich narządów, dzięki czemu decyduje o prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu:
• steruje aktywnością enzymów, przez co wpływa na metabolizm
• reguluje przebieg procesów fizjologicznych
• umożliwia synchronizację czynności narządów wewnętrznych ze zmianami zachodzącymi w środowisku zewnętrznym
2. odpowiada za utrzymanie stałości składu chemicznego środowiska wewnętrznego organizmu (homeostaza)
Do gruczołów dokrewnych człowieka zaliczamy:
• szyszynkę
• przysadkę mózgową
• tarczycę
• przytarczyce
• grasicę
• trzustkę
• nadnercza
• jądra
• jajniki
 |
| Główne gruczoły układu dokrewnego (mężczyzna po lewej, kobieta po prawej): 1. Szyszynka 2. Przysadka mózgowa 3. Tarczyca 4. Grasica 5. Nadnercze 6. Trzustka 7. Jajnik 8. Jądra |