W skład układu oddechowego człowieka wchodzą:
1. drogi oddechowe – to przestrzenie i narządy, które doprowadzają powietrze do płuc; pokrywa je nabłonek migawkowy; zaliczamy do nich:
• jamę nosową – pierwszy odcinek dróg oddechowych, w którym mieści się pole węchowe; funkcją jamy nosowej oprócz odbioru wrażeń węchowych jest oczyszczenie, ogrzanie i nawilżenia wdychanego powietrza;
• gardło – przestrzeń będącą skrzyżowaniem dróg pokarmowej z oddechową, do której uchodzi trąbka słuchowa;
• krtań – narząd zbudowany z chrząstek, wiązadeł oraz mięśni; jej funkcją jest wydawanie dźwięków oraz ochrona dolnych dróg oddechowych przed dostaniem się do nich kawałków pokarmu;
• tchawicę – narząd mający postać długiej i sprężystej rury zbudowanej z półksiężycowatych chrząstek połączonych łącznotkankową błoną i mięśniami gładkimi; jej funkcją jest oczyszczania wdychanego powietrza;
• oskrzela – narząd budową przypominający tchawicę; spełnia taką samą funkcję; oskrzela główne (prawe i lewe) to dwa rozgałęzienia tchawicy, które rozchodzą się na drobniejsze oskrzeliki tworząc strukturą przypominającą drzewo, stąd nazwa drzewo oskrzelowe;
2. właściwy narząd wymiany gazowej – płuca, to parzysty narząd (płuco prawe jest większe niż lewe), który pokrywa jednowarstwowy, płaski, łatwo przepuszczalny dla gazów nabłonek oddechowy; do płuc wnikają oskrzela, których najdrobniejsze odgałęzienia tworzą uwypuklenia w postaci pęcherzyków płucnych; pęcherzyki płucne to cienkościenne woreczki oplecione gęstą siecią naczyń włosowatych.
Układ oddechowy człowieka |
Funkcje układu oddechowego:
• oczyszczenie powietrza z kurzu i pyłu;
• ogrzanie powietrza;
• nawilżenie powietrza parą wodną;
• odbiór i identyfikacja zapachów (pola węchowe jamy nosowej);
• wydawanie głosu (krtań).
• wymiana gazowa (pęcherzyki płucne)