Układ pokarmowy człowieka składa się przewodu pokarmowego oraz gruczołów dodatkowych: ślinianek, trzustki i wątroby.
Przewód pokarmowy dzieli się na:
• jamę ustną – początkowy odcinek przewodu pokarmowego, w którym odbywa się wstępna obórka pokarmu oraz rozpoczyna się trawinie cukrów; jama ustna zawiera zęby i język, ograniczona jest wargami, policzkami i podniebieniem;
• gardło – wspólny odcinek układu oddechowego i pokarmowego, w momencie połykania nagłośnia zamyka drogą do krtani, co zabezpiecza przed dostaniem się kęsów pokarmu do dróg oddechowych;
• przełyk – długa rura (25-30 cm), która dzięki skurczom mięśni transportuje pokarm z gardła do żołądka;
• żołądek – mięśniowy, rozciągliwy worek, w którym odbywa się trawienie białek;
• jelito cienkie – najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego mierzący do 8 metrów długości; składa się z dwunastnicy, jelita czczego i krętego; w jelicie odbywa się końcowe trawienie składników pokarmowych oraz ich wchłanianie (powierzchnię chłonną zwiększają pokrywające błonę śluzową kosmki jelitowe)
• jelito grube – końcowy odcinek przewodu pokarmowego składający się z kątnicy, okrężnicy (z wyrostkiem robaczkowym) i odbytnicy zakończonej odbytem; w jelicie grubym odbywa się resorpcja wody i soli mineralnych oraz formułowanie i usuwanie kału; w tej części przewodu pokarmowego żyją bakterie symbiotyczne, które produkują witaminy B i K.
![]() |
Układ pokarmowy |
Funkcją układu pokarmowego jest trawienie pokarmu, a więc hydroliza makrocząsteczkowych substancji pokarmowych do substancji drobnocząsteczkowych, które mogą być wchłonięte, a następnie wykorzystane w celach energetycznych i budulcowych. Niestrawione resztki pokarmu są wydalane, czyli usuwane z organizmu przez otwór odbytowy.