Budowa skóry
Skóra jest to powłoka okrywająca ciało wszystkich kręgowców, która oddziela środowisko zewnętrzne od wewnętrznego i pełni szereg ważnych funkcji (funkcje skóry). U człowieka jej powierzchnia wynosi około 2m2, a waga 18-20 kg, co stanowi 15% masy ciała. Grubość skóry jest niejednakowa na całym ciele i waha się od 0,5 do 4 mm (najcieńsza w okolicy oczu, a najgrubsza na stopach). Skóra ma budowę warstwową, w której wyróżniamy naskórek, skórę właściwą i warstwę podskórną. Skóra jest bogato unaczyniona i unerwiona – posiada liczne naczynia krwionośne i włosowate oraz zakończenia nerwowe. Ponadto zawiera gruczoły oraz przydatki, czyli wytwory naskórka.
Naskórek
Naskórek jest to zewnętrzna warstwa skóry. Stanowi ją nabłonek płaski wielowarstwowy, który zbudowany jest z pięciu przylegających do siebie warstw. Idąc od wewnątrz wyróżniamy: warstwę podstawną, kolczystą, ziarnistą, jasną i rogową. Najgłębsza warstwa naskórka jest warstwą rozrodczą – jej komórki ciągle się dzielą, dzięki czemu stale złuszczający się naskórek ulega regeneracji. W warstwie podstawnej znajdują się komórki Langerhansa, które stanowią system obronny skóry oraz komórki Merkla, będące receptorami dotyku. Warstwa podstawna zawiera także melanocyty, czyli komórki produkujące melaninę. Barwnik ten ma znaczenie głównie obronne: chroni przed przegrzaniem oraz szkodliwym promieniowanie UV (u zwierząt pełni też funkcję wabiąco-odstraszającą). Warstwa rogowa składa się z kilku rzędów bezjądrzastych, spłaszczonych komórek, które zwierają keratynę. Komórki położone w zewnętrznej części tej warstwy rogowacieją i stale złuszczają się. W głębszej strefie warstwy rogowej komórki tworzą zwartą strukturę, dzięki czemu stanowią barierę mechaniczną i chemiczną.
Wytwory naskórka:
• włosy u człowieka;
• paznokcie u człowieka;
• pazury u ptaków, gadów, ssaków;
• dzioby u ptaków, ssaków (dziobak), gadów (żółw)
• kopyta u ssaków kopytnych np. konia;
• pióra u ptaków;
• kolce u ssaków (jeż);
• łuski rogowe u ptaków, gadów, ssaków;
Skóra właściwa
Skóra właściwa jest najgrubszą częścią skóry, w której wyróżnić możemy dwie warstwy: brodawkowatą (leżącą tuż pod naskórkiem) i siateczkowatą (graniczącą z tkanką podskórną). Zbudowana z trzech rodzajów włókien tkanki łącznej: kolagenowych, elastynowych i retikulinowych, która nadają jej wytrzymałość, sprężystości i rozciągliwość. W skórze właściwej znajdują się liczne naczynia krwionośne oraz zakończenia nerwowe będące receptorami czucia: dotyku, ucisku, ciepła, zimna oraz bólu. Ponadto skóra właściwa człowieka zawiera włosy wraz z otaczającymi je mieszkami włosowymi oraz gruczoły: potowe, łojowe, mlekowe, a u innych kręgowców także śluzowe (ryby), zapachowe (ssaki np. ryjówka), jadowe (gady, płazy) i kuprowy (ptaki).
Warstwa podskórna
Warstwa podskórna zbudowana jest z tkanki łącznej luźnej. Zawiera włókna kolagenowe i sprężyste oraz naczynia krwionośne i gruczoły. W tkance tej znajdują się liczne komory wypełnione tłuszczem. Warstwa podskórna stanowi rezerwę energetyczną i ochrania narządy wewnętrzne (amortyzacja wstrząsów).
 |
| Budowa skóry - porównanie skóry cienkiej (owłosionej) z grubą (nieowłosioną)/Madhero88 (11.03.2011)/commons.wikimedia.org |