Układ wydalniczy człowieka składa się z nerek oraz dróg wyprowadzających mocz, do których zaliczamy: moczowody, pęcherz moczowy oraz cewkę moczową.
Nerki są parzystymi narządami położonymi w tylnej części jamy brzusznej, po obu stronach kręgosłupa. Otoczone są łącznotkankową torebką, która chroni je przed urazami mechanicznymi. W przekroju podłużnym wyróżnić możemy część zewnętrzną – korę oraz część wewnętrzną – rdzeń. Rdzeń utworzony jest przez stożkowate struktury, czyli piramidy nerkowe, których wierzchołki tzw. brodawki skierowane są do wnętrza nerki. We wnęce nerki znajdują są miedniczki nerkowe, do których kanaliki zbiorcze doprowadzają mocz powstający w nefronie, czyli podstawowej jednostce strukturalno-funkcjonalnej nerki. Z miedniczek mocz spływa do moczowodów, następnie do pęcherza moczowego.
Moczowody to parzyste przewody łączące nerki z pęcherzem moczowym. Wyścielone są błoną śluzową a ich ściany mają dobrze rozwiniętą warstwę mięśniową. Skurcz mięśni gładkich moczowodów powoduje przesuwanie się moczu do pęcherza moczowego.
Pęcherz moczowy jest nieparzystym narządem będącym zbiornikiem moczu. Jego ściany są bardzo rozciągliwe, dlatego może on pomieścić nawet do 1 litra moczu, który spływa do niego stale, a usuwany jest okresowo. Opróżnianie pęcherza odbywa się dzięki skurczom mięśni wypieraczy.
Cewka moczowa to przewód wyprowadzający mocz na zewnątrz będący końcową częścią układu wydalniczego. Ponad to u mężczyzn cewka służy także do wyprowadzania nasienia. Ujście cewki znajduję się w przedsionku pochwy (u kobiet) lub na końcu prącia (u mężczyzn). Mocz wydostaje się na zewnątrz, dzięki rozkurczowi mięśni zwieraczy, których praca jest zależna od naszej woli.
Funkcją układu moczowego jak sama nazwa jest wydalanie, czyli usuwanie zbędnych produktów przemiany materii, czyli produktów przemian azotowych (u człowieka głównie mocznik), dwutlenku węgla i wody. Układ wydalniczy odpowiada także za utrzymanie odpowiedniego ciśnienia osmotycznego płynów ustrojów (osmoregulacja) oraz równowagi kwasowo-zasadowej.
 |
|
Układ wydalniczy człowieka/M.Komorniczak (10.07.2010)/ |