Krtań to nieparzysty narząd stanowiący górny odcinek dróg oddechowych o długości od 4-6 centymetrów. Zbudowany jest z chrząstek, wiązadeł oraz mięsni, dzięki którym może wydawać dźwięki. Krtań znajduje się poniżej nasady języka i kości gnykowej, pomiędzy 2 a 7 kręgiem szyjnym. Położenie krtani zależy od płci i od wieku. U dzieci znajduje się pomiędzy drugim a czwartym lub trzecim a piątym kręgiem szyjnym, u kobiet zajmuje przestrzeń od czwartego do szóstego, a u mężczyzny od piątego do siódmego kręgu szyjnego. Od góry krtań za pomocą wiązadeł i mięśni przyczepiona jest do kości gnykowej, od tyłu łączy się z gardłem, a ku dołowi przechodzi w tchawicę.
Rusztowanie krtani stanowią chrząstki nieparzyste: tarczowata, pierścieniowata i nagłośniowa raz parzyste: nalewkowate, rożkowate i klinowate.
Największa a zarazem najbardziej charakterystyczna jest chrząstka tarczowata, która buduje przedni szkielet górnej powierzchni krtani. Łatwo ją zlokalizować, gdyż tworzy wypukłość na szyi, szczególnie widoczną u mężczyzn po przejściu mutacji, u których nosi zwyczajową nazwę jabłka Adama.
Wnętrze krtani, czyli jamę krtani możemy podzielić na trzy zasadnicze części:
• przedsionek – rozpoczyna się otworem stanowiącym granicę z dolną częścią gardła;
• głośnię – to najwęższa część krtani, ograniczona od góry przez fałdy kieszonki krtaniowej, poniżej których znajdują się fałdy głosowe zwane inaczej strunami głosowymi;
• jamę podgłośniową – rozszerzony odcinek położony poniżej strun głosowych, który przechodzi w tchawicę.
 |
|
Więzadła i mięśnie zewnętrzne krtani (widok przednio-boczny)/Olek Remesz |
Opis zdjęcia:
1. błona tarczowo-gnykowa, 2. więzadło tarczowo-gnykowe środkowe, 3. wcięcie krtaniowe, 4. chrząstka tarczowata,5. więzadło pierścienno-tarczowe środkowe, 6. stożek sprężysty, 7. chrząstka pierścieniowata, 8. tchawica, 9. kość gnykowa, 10. więzadło tarczowo-gnykowe boczne, 11. róg górny chrząstki tarczowatej, 12. nerw (żółty) i tętnica (czerwona) krtaniowa górna, 13. kresa skośna, 14. mięsień pierścienno-tarczowy, 15. róg dolny chrząstki tarczowatej, 16. staw pierścienno-tarczowy
Funkcje krtani:
• głosowa – dzięki drganiom zbliżonych do siebie fałd głosowych, przez które w czasie wydechu przechodzi powietrze, powstanie dźwięk; wysokość głosu zależy od naprężania strun głosowych, wielkości krtani i jej położenia w stosunku do gardła, a jego siła od szybkości powietrza przechodzącego przez głośnię;
• oddechowa – podczas wdechu powietrze przedostaje się przez krtań z jamy nosowej a następnie ustnej do tchawicy, a w czasie wydechu pokonuje drogę odwrotną;
• obronna – w czasie połykania nagłośnia zamyka wejście do krtani uniemożliwiając przedostanie się kęsów pokarmu z jamy gardła do jej wnętrza i dolnych odcinków dróg oddechowych.