Przepona to płaski mięsień poprzecznie prążkowany, który oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej. Jest najważniejszym mięśniem oddechowym. Przepona ma kształt kopuły, swą wypukłością skierowana jest do góry, czyli w głąb klatki piersiowej.
Dzieli się na dwie zasadnicze części: ścięgnistą (środek ścięgnisty), leżącą w środku przepony i otaczającą ją część mięśniową. Bocznymi brzegami przepona przymocowana jest do ściany klatki piersiowej.
W obszarze części mięśniowej przepony w zależności od miejsca jej przyczepu wyróżniamy:
• część mostkową – jest to najmniejsza część przepony biegnąca od wyrostka mieczykowatego, czyli wewnętrznej powierzchni mostka do środka ścięgnistego;
• część żebrową – jest to największa część przepony biegnąca zbieżnie do żeber (od VII do XII), do których jest przymocowana;
• część lędźwiową – jest to najmocniejsza, a zarazem najgrubsza część przepony (do 1 cm grubości), która przymocowana jest do kręgów lędźwiowych i dwóch ostatnich par żeber; wyróżnić w niej możemy dwie odnogi (prawą i lewą) oraz wiązadła łukowate przyśrodkowe, pośrodkowe i boczne; w części lędźwiowej znajduje się rozwór aorty oraz rozwór przełykowy, czyli otwory stanowiące przejścia dla aorty i przełyku.
![]() |
Rycina przedstawiająca odpreparowaną ludzką przeponę widzianą od strony brzusznej. |
Funkcja przepony:
Przepona jest najważniejszym mięśniem oddechowym, co oznacza, że odgrywa istotną rolę w ruchach oddechowych, a wiec i w wentylacji płuc. Ten kurczący i rozkurczający się mięsień wpływa na zmianę objętości klatki piersiowej, co umożliwia pobieranie i usuwanie powietrza. I tak, w czasie wdechu przepona kurczy się, co powoduje jej spłaszczenie i obniżenie, a wiec powiększenia objętości klatki piersiowej wraz ze spadkiem panującego w niej ciśnienia. Skutkuje to zassaniem powietrza do płuc. W momencie wydechu przepona rozluźnia się, co sprawia, że wraca do swojego poprzedniego położenia. Zmianie tej towarzyszy zmniejszenie objętości klatki piersiowej, a więc i płuc, w których ciśnienie wzrasta powyżej ciśnienia atmosferycznego. Skutkuje to usunięciem z nich powietrza.
Praca przepony jest niezależna od naszej woli.
Przepona uczestniczy w procesie usuwanie kału (defekacja) oraz bierze udział w emisji głosu.