Znaczenie MHC
Główny układ zgodności tkankowej, nazywany także HLA (ludzkie antygeny leukocytarne) jest szczególnie ważny w medycynie i transplantologii, ponieważ odpowiedzialny jest za procesy odrzucania przeszczepu. Jest to zespół białek, których zadaniem jest prezentacja antygenu limfocytom T. Z tego względu, że białka MHC różnią się znacznie pomiędzy osobnikami, mogą zostać rozpoznane przez limofocyty T cytotoksyczne (Tc) jako białka obce. Prowadzić to może do odrzucenia przeszczepu nawet w ciągu kilu godzin od operacji. Jednak im większa zgodność pomiędzy tkankami dawcy i biorcy tym większa szansa na utrzymanie się przeszczepu.
Klasy MHC oraz ich występowanie
• MHC klasy I – obecne są na wszystkich komórkach eukariotycznych organizmu, głównym zadaniem jest obrona przed patogenami,
• MHC klasy II – obecne są na komórkach prezentujących antygen,
• MHC klasy III – są to różne cząsteczki, które różnią się zarówno od MHC klasy I, MHC klasy II oraz od siebie nawzajem.
Budowa cząsteczek MHC
• MHC klasy I – zbudowane są z dwóch rodzajów łańcuchów polipeptydowych: α nazywanego łańcuchem ciążkim o raz β2 –mikroglobuliny. Ciężki łańcuch polipeptydowy składa się z trzech domen. Dwie z nich tworzą rowek, który jest najważniejszym elementem budowy, ponieważ w jego obszarze umieszczany jest prezentowany antygen, w postaci białek pociętych na kawałki, które są wraz z rowkiem rozpoznawane przez limfocyty Tc.
• MHC klasy II – w tej cząsteczce występują dwa łańcuchy polipeptydowe: α i β. Każdy z nich ma domenę zewnątrzkomórkową. W budowie tej cząsteczki, także występuję rowek pomiędzy domenami, jednak w tym wypadku peptydy pochodzące od patogenów umieszczane w rowku, mogą być większe niż w przypadku cząseczki MHC I. MHC II wyłapuje cząsteczki ze środowiska, w którym się znajduję i następnie wchłaniania je oraz tnie na fragmenty, w strukturach zwanych endosomami a następnie zostają one prezentowane limfocytom T pomocniczym (Th), które z kolei mogą pobudzić limfocyty B. MHC klasy II bierze udział w swoistej odpowiedzi odpornościowej.
Budowa cząsteczki MHC klasy I |