Wirus świnki należy do jednej z rodzin wirusów RNA — paramyksowirusów, jest wirusem ludzkim, nie jest patogenny dla innych zwierząt. Zakażenie wirusem świnki może wywołać świnkę tj. nagminne zapalenie przyusznic objawiające się charakterystycznym obrzękiem ślinianek przyusznych. Wirus został opisany po raz pierwszy przez Johna Franklina Endersa w 1945 r.
Budowa
Mikrogram TEM wirusa świnki
Wirus świnki jest RNA wirusem o wielkości od 120 do 200 nm. Otoczka wirusa zbudowana jest z 3 warstw: zewnętrznej glikoproteinowej, środkowej zbudowanej z błony gospodarza, oraz z wewnętrznej, którą tworzą nieglikozylowane białka wirusa. RNA wirusa koduje łącznie 7 genów i jest związane z RNA-zależną polimerazą RNA, co umożliwia zainfekowanie komórki gospodarza.
Objawy zakażenia
Wirus świnki u około połowy zakażonych ma przebieg objawowy, który prowadzi do gorączki, bólu głowy i mięśni, złego samopoczucia oraz obrzęku ślinianek przyusznych. Przebieg świnki może prowadzić do kilku powikłań takich jak: głuchota, zapalenia trzustki, jąder lub jajników czy nawet porażenia nerwów czaszkowych.
Drogi przenoszenia
Wirus świnki przenoszony jest drogą kropelkową. Największa liczba zakażeń występuje zimą i wczesną wiosną. Wirus świnki wrażliwy jest na działanie mydła, eteru, wysokiej temperatury oraz promieniowania UV.
Leczenie i profilaktyka
Zakażenia wirusem świnki leczy się objawowo, przez podanie leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych, co hamuje namnażanie się wirusów oraz przeciwdziała wystąpieniu powikłań. W przypadkach wystąpienia zapalenia jąder lub stawów stosuje się kortykosteroidy i niesterydowe leki przeciwzapalne. Obecnie w Polsce stosowane są obowiązkowe szczepienia przeciwko śwince. Pierwsza dawka podawana jest między 13 a 15 miesiącem życia, a druga, przypominająca w wieku 10 lat.