Wirus ptasiej grypy zalicza się do wirusów grypy typu A. Należy do rodziny Ortomyksowirusów i wywołuje ostrą chorobę zakaźną u ptaków. Występuje na całym świecie i może zarażać wszystkie gatunki tych zwierząt, przy czym w zależności od gatunku niektóre są bardziej lub mniej podatne na zarażenie. Ludzie nie są szczególnie narażeni na zainfekowanie tym patogenem o ile przestrzegają zasady higieny. Obecnie zidentyfikowano 140 szczepów tego wirusa, większość z nich wykazuje niską patogenność. Najgroźniejszym szczepem jest wirus H5N8, który powoduje dużą śmiertelność wśród drobiu. Na ptasią grypę poza ptakami chorować mogą również łaskuny, tygrysy, psy, koty, świnie i ludzie.
Budowa
Wirus posiada osłonkę lipidową zawierającą liczne wypustki oraz dwa istotne białka: hemaglutyninę i neuraminidazę. Kapsyd ma symetrię helikalną, co oznacza, że kwas nukleinowy otoczony jest białkowymi kapsomerami. Wirion ma wielkość od 80 do 120 nanometrów. Materiał genetyczny ma postać jednoniciowego RNA, który ma 8 segmentów.
 |
| Wirus ptasiej grypy (kolerze złotym) widziany spod mikroskopu eletronowego |
Objawy zakażenia
W zależności od szczepu wirusa oraz gatunku jego gospodarza okres od zarażenia do wystąpienia objawów może się różnić, jednak zwykle trwa około 5 dni. U ludzi objawy te są bardzo podobne do zwykłej grypy, występują między innymi duszności, gorączka, kaszel, bóle gardła, głowy, mięśni i stawów oraz biegunka i wymioty. Po pierwszych objawach często choroba postępuje i aż u około 70% zarażonych pojawia się ciężkie zapalenie płuc prowadzące do zespołu ostrej niewydolności oddechowej. Śmiertelność ptasiej grypy wynosi nawet 60%.
Drogi przenoszenia
Ludzie mogą zarazić się ptasią grypą głównie od ptaków, w tym drobiu. Do transmisji dochodzi zwykle przez bezpośredni kontakt z żywymi lub martwymi zwierzętami oraz przedmiotami które miały styczność ze źródłem zakażenia. Nie odnotowano przenoszenia wirusa z człowieka na człowieka.
Leczenie i profilaktyka
Leczenie ptasiej grypy jest objawowe. Gdy dochodzi do zespołu ostrej niewydolności oddechowej rokowania pacjenta nie są wysokie, mimo leczenia na oddziale intensywnej opieki często chodzi do niewydolności wielonarządowej oraz zgonu. Profilaktycznie między innymi należy unikać kontaktu z ptactwem, szczególnie nieżywym oraz z ich odchodami, należy również nie jeść surowego mięsa oraz jaj, a także myć ręce po obróbce produktów drobiowych.